Այսօր շատ դժվար է պատկերացնել մի պատանու կամ երիտասարդի, ով ինքնակամ եւ մեծ հաճույքով կգնա դասական համերգ լսելու։ Սակայն ինձ հասակակից երեւանցիներն ու նրանք, ովքեր վերապրել են այդ «մութ ու ցուրտ» 90-ականները, հաստատ կհիշեն, որ յուրաքանչյուր հանգստյան օր կարելի էր գնալ ֆիլհարմոնիայի համերգասրահ՝ դասական երաժշտություն լսելու։
90-ականներին երիտասարդները զբաղմունք չունեին. ոչ մի կինոթատրոն, ոչ մի ակումբ, ավելին, շատերն անգամ փող չունեին։ Ես եւ քույրս մեր ընկերուհիների հետ՝ շնորհիվ դպրոցում չնչին ու սիմվոլիկ գումարի դիմաց տրված աբոնեմենտի (կարելի է ասել գրեթե անվճար), հանգստյան օրերին գնում էինք դասական համերգներ լսելու. դահլիճը լի էր, եւ բոլոր տոմսերը վաճառված էին։ Սա եւ զարմանալի էր, եւ հիանալի։ Ի դեպ, ֆիլհարմոնիայի համերգասրահն այնքան էլ լավ չէր ջեռուցվում, եւ մարդիկ վերարկուներով, գլխարկներով նստում ու լսում էին դասական համերգը։ Եվ դա ոչ մեկին չէր վախեցնում, քանի որ մեզ ջերմացնում էր երաժշտությունը։
Այն թույլ էր տալիս մեզ մեկ ու կես ժամ մոռանալ ցուրտ բնակարանների, մեծ ձյունակույտերի, կերոսինով տաքացող վառարանների եւ մի շարք այլ դժվարությունների մասին։ Եվ այս ամենի համար մենք պետք է շնորհակալ լինենք մի տաղանդավոր ու մեծանուն մարդու՝ դիրիժոր Լորիս Ճգնավորյանին։ Այն, ինչ նա այն ժամանակ արել է մեզ համար, անգնահատելի է։ Նա օգնել է մարդկանց մոռանալ իրենց հոգսերի, խնդիրների, ցրտի ու դատարկ ստամոքսի մասին, պատերազմի մասին։ Թեկուզ կարճ, բայց այս ժամերը կարելի էր հավերժություն համարել։ Այս համերգները մեզ համար հոգեւոր սնունդ էին դարձել եւ թույլ չէին տալիս, որ մեր մեջ մահանա Մարդը եւ հավասարվեինք գազանի մակարդակին։ Նման համերգների գնում էին բոլորը, նույնիսկ նրանք, ում այժմ ընդունված է «ռաբիս» անվանել։ Մենք այնտեղ գնում էինք զրուցելու, մեզ ցուցադրելու, ջերմանալու եւ սուզվելու այդ աստվածային երաժշտության խորաթափանց աշխարհում։ Եվ հենց այդ պատճառով մեզնից շատերի մոտ այդ մութ ու ցուրտ տարիները ասոցացվում են դասական երաժշտության հետ։
Շնորհիվ Ճգնավորյանի՝ Երեւան էին գալիս համաշխարհային ճանաչում ունեցող դիրիժորներ։ Ինձ մոտ տպավորվել է ճապոնացի մի դիրիժորի (ցավոք, անունը չեմ հիշում) մասնակցությամբ համերգ։ Մի փոքրամարմին, նիհար, բավականին լուրջ խառնվածքով ու խարիզմայով երիտասարդ տղամարդ էր, ում դահլիճը մոտ 10 րոպե հոտնկայս ծափահարում էր։
Ի դեպ, ոչ ոք դահլիճից դուրս չէր գալիս մինչեւ վերջին երաժիշտը չհեռանար բեմից։ Բոլորը հստակ գիտակցում էին, որ նրանք սխրանք են գործում։ Հիշում եմ գյումրեցի մի կնոջ՝ գործած, կանաչ գլխարկով, ով ներկա էր Ճգնավորյանի գրեթե բոլոր համերգներին, եւ յուրաքանչյուր համերգից հետո գրկում եւ շնորհակալություն էր հայտնում նրան։ Ճգնավորյանի շնորհիվ ՝ նվագախմբի երաժիշտները համերգային շրջագայությունների էին գնում եւ նվագում ամենահեղինակավոր համերգասրահներում։ Այս մարդը թույլ չէր տալիս, որ երաժիշտները սպանեին իրենց տաղանդը, սովամահ լինեին կամ հուսահատվեին։
Փաստորեն, այն տարիներին, երբ մարդիկ պետք է ավելի քիչ մտածեին բարձր ու վսեմ արժեքների մասին, հենց դրանք մի անհավատալի գործ կատարեցին՝ թույլ չտալով, որ հայկական ֆիլհարմոնիան կործանվի ու մահանա։
Եվ այս սխրանքը չպետք է մոռանալ։
Սա մեր մանկության հրաշալի ու հեքիաթային շրջաններից մեկն է։ Մենք հրաշքի ականատես ենք եղել, բայց չենք զգացել ու գիտակցել այն։ Լորիս Ճգնավորյանը մեկ մարդու ուժի վառ օրինակ է. մարդ, ով չհանձնվեց եւ թույլ չտվեց, որ մենք հանձնվենք։
Պետք է հասկանալ, որ մեծ ցանկության դեպքում մեկ մարդն անգամ շատ բան կարող է փոխել։ Ահա հենց սա է մեզ պակասում՝ սեփական ուժի գիտակցում եւ հավատ՝ հրաշքների գոյությանը։ Հետեւաբար, ես այսօր կոչ եմ անում ձեզ հիշել մեր մանկության սովորական այս հրաշքի մասին...Ամեն ինչ հնարավոր է, հարգելիներս, կարեւորը անկեղծ ու մեծ ցանկություն ունենալն է...
Ես խոնարհվում եմ հայ մեծանուն մաեստրո Լորիս Ճգնավորյանի առաջ եւ հավերժ շնորհակալ եմ նրան՝ այդ կախարդական ակնթարթները պարգեւելու եւ աստվածային երաժշտություն մատուցելու համար, որը ջերմացրել է մեզ նույնիսկ զրո աստիճանից ցածր ջերմաստիճանի պայմաններում...
Էմմա Օ.
Հետևեք NEWS.am STYLE-ին Facebook-ում, Twitter-ում և Instagram-ում
16:33, 24 ապրիլի
«Հայոց պատմության ուսուցիչս նույնիսկ մեր ավարտական երեկոյի ժամանակ ասաց՝ թուրքին բարեկամ չկարծեք…». Ժաննա Բուտուլյան15:04, 24 ապրիլի
«Երբ մենք հիշում ենք Հայոց ցեղասպանությունը, մենք երդվում ենք երբեք չմոռանալ պատմության դասերը»․ լիբանանահայ դիզայներ Գրիգոր Ջաբոտյան14:29, 24 ապրիլի
Լույս է տեսել Հաքան Սեքինելգինի «Հայոց ցեղասպանությունը եւ Թուրքիան. հանրային հիշողություն եւ ինստիտուցիոնալացված ժխտում» գիրքը13:03, 24 ապրիլի
«Եվրատեսիլ 2024»-ում Հայաստանը ներկայացնող «Լադանիվա» խմբի անդամները հարգանքի տուրք են մատուցել Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին (ֆոտո)12:01, 24 ապրիլի
Մարգարիտա Սիմոնյանը պատմել է Հայոց ցեղասպանությունից փրկված իր նախնիների պատմությունը11:12, 24 ապրիլի
«24.04.2024 ից թող սկսվի Հայաստան-Արցախի վերածննդի հետհաշվարկը: Ես հավատում եմ». Նազենի Հովհաննիսյան10:04, 24 ապրիլի
Աշխարհը՝ Հայոց ցեղասպանության մասին. հայտնի մարդկանց հայտարարությունները՝ ողբերգության 109-րդ տարելիցի կապակցությամբ23:10, 23 ապրիլի
Rolex-ի հազվագյուտ ժամացույցը աճուրդում վաճառվել է ռեկորդային՝ 3,5 միլիոն դոլարով22:26, 23 ապրիլի
Գրավիչ կանայք տղամարդկանց ոգեշնչում են ասել ճշմարտությունը, իսկ կանանց՝ ստել21:19, 23 ապրիլի
Ֆարել Ուիլյամի առաջին թվային իրը՝ Louis Vuitton-ի հավաքածուից, արժե ավելի քան 8000 դոլար20:19, 23 ապրիլի
Նանուլը նշում է 14-ամյակը. երգչուհու տոնական ֆոտոշարքը19:25, 23 ապրիլի
Կոմպոզիտոր Շառլ Ազնավուր․ շանսոնյեի հարյուրամյակի առթիվ