Ի՞նչ գիտենք Հայաստանում կանացի արվեստի մասին: Ոչ այնքան շատ բան։ Նրանց եւ հանդիսատեսի համար ցուցանիշ եւ արժեքավոր են կանանց արվեստի հավաքական ցուցահանդեսները, որոնք ունակ են ընդգծել երեւանյան նկարչուհիների տաղանդները։
Մարտի 8-ին Սոնա Մինասյանի եւ Եկատերինա Դրակունովայի ղեկավարությամբ Art Kvartal պատկերասրահներում բացվեց «Սեփական սենյակը» ցուցահանդեսը։ Ցուցահանդեսի վերնագիրը հղում է Վիրջինիա Վուլֆի համանուն էսսեին. գրողն իր աշխատանքում ընդգծում է այն հիմնական սյուները, որոնց վրա հենվում է ստեղծագործական գործունեությունը. անկախ կայուն եկամուտը եւ սեփական տարածքը։ Այս բնական, ինքնին հասկանալի բաները ոչ մի դեպքում միշտ հասանելի չեն եղել կանանց։ Եվ չնայած այն հանգամանքին, որ «Իմ սեփական սենյակը» ընդգծված տարբեր փիլիսոփայությունների նախագիծ է, կուրատորական տեղեկանքում հստակ նկատվում է որոշակի տրամադրություն. փոխվում է հօգուտ կանանց։
Այս պարադիգմային հետեւելով համակարգողները որոշել են հրավիրված յուրաքանչյուր նկարչուհու «սեփական սենյակը» հատկացնել։ Ցուցահանդեսին ընդամենը մի քանի հեղինակ է ներկայացված ընդհանուր տարածքներում, սակայն նրանց կոնցեպտները նույնպես շատ սահուն կերպով երկխոսության մեջ են մտնում միմյանց հետ։ Համակորգողներն ասում են, որ տարածությունն ինքն է հաճախ թելադրում, թե ինչպես է ցուցադրվելու այս կամ այն առարկան։ Art Kvartal-ի պատմական տարածքը օգնեց ստեղծել այնպիսի գեղարվեստական սիմբիոսներ, որոնք չէին սպասում թե՛ իրենք՝ արվեստագետները, թե՛ նախագծի հեղինակները։
Սրահի կենտրոնում տեղադրված է նաեւ Անիի ինստալյացիան։ Նկարչուհու կերամիկական կառույցները հիշեցնում են ինչպես տեխնածին կենցաղային իրեր, այնպես էլ բիոնիկ ֆորմաներ, որոնք աճում են առօրյա կյանքի պրոզաիկ բնույթով: Ընտրված գամման ամենեւին էլ մեղմ չէ, ավելի շուտ՝ հակառակը։ Անին ասում է, որ եթե տղամարդ լիներ, իր արվեստի մաս կստեղծեր նույն նյութերը։
Բարձրացնելով աչքերը՝ Անիի ինստալյացիայի վերեւում, դիտողը բացահայտում է Բելլա Պողոսյանի աշխատանքները։ Կազմակերպիչների գտածոն մի պատմություն է, որն առաջնորդում է դիտողին ցուցահանդեսի միջով։ Բելլայի կտավների շրջանակներն արձագանքում են Անյայի ընտրած ձեւերին: Ցուցահանդեսում պատկերված են Բելլայի մի քանի կտավներ, որոնք միավորում են դահլիճի ողջ էությունը։ Դրանք կոդավորված են նկարչի կողմից դիտավորյալ երկուական կոդերով, եւ դրանց կառուցվածքը ստեղծում է անկշռության զգացում։ Այստեղ երկու արվեստագետների ստեղծագործությունները համահունչության մի գոտի են կազմում, որտեղ շեշտադրումներից ոչ մեկն ավելի նշանակալից չի դառնում, քան մյուսները։
Վերին պատկերասրահի հեռավոր սենյակում ներկայացված է Մերի Մունի մետաղյա ինստալյացիան։ Այստեղ նկարչուհին խաղում է ստվերի հետ, ստեղծում պատկերի մի քանի շերտեր, հրավիրում դիտողին մասնակցելու ուրվագծերի ինստալացիայի ձեւավորմանը։ Սա ստեղծագործություն է քաղաքի, նրա կառուցվածքների եւ դրանց պատկերների փոփոխականության մասին՝ կախված անկյունից։
Իջնելով ստորին պատկերասրահ՝ դիտողը հայտնվում է պատմության ամբարներում՝ ժամանակին այնտեղ են եղել Նոյի և Արարատի կոնյակի գործարանների առաջին պահեստները։ Իսկ այժմ, փոխարինելով միմյանց, կամարակապ սրահները լցված են արվեստով։
Այս մարտին մուտքի ձախ փոքր դահլիճը հանձնվեց Լիլիա Լի-Մի-Յանի գեղարվեստական մտահղացումների իրականացմանը, եւ հենց նրա աշխատանքն է ողջունում ցուցահանդեսի դիտողին՝ անմիջապես ընկղմելով նրան թեմայի մեջ. մարմնականությունն իր հատուկ ժամանակակից ենթատեքստերով: Լիլիայի ստեղծագործություններում վախեցնող պատկերները միաձուլվում են գայթակղիչ պատկերների հետ, իսկ արխաիկությունը համակցված է ժողովրդական մշակույթի հետ: Կենտրոնական աշխատանքը առաջին պլան է մղվում, մինչդեռ մնացածները գտնվում են բառացիորեն դռան շեմին, դրանցից մեկը նույնիսկ ընդգծված չէ. ահա թե ինչպես են համադրողները որոշել խաղալ նայող էֆեկտի հետ, որը պետք է դրդի դիտողին ուսումնասիրել ամբողջ ցուցահանդեսի տարածությունը։
Մեծ դահլիճում այցելուին սպասում է տեսանյութ, որում Ստելլա Գրիգորյանի ներկայացումն է։ Այն նվիրված է նկարչուհու կողմից իր սուրբ նյութի՝ կավի վերաիմաստավորմանը։ Նախ, կարելի է տեսնել, թե ինչպես է Ստելլան վարպետորեն քանդակում կանացի կյանքի կլիշե առարկաներ, որոնք միաձուլվում են մի կերպարի, որը հիշեցնում է ամրոց: Բայց ինչ-որ բան փոխվում է, եւ Ստելլան սկսում է դանդաղ, բայց հաստատապես իր ստեղծագործությունը վերածել աղմկոտ աբստրակցիայի: Սկզբում նրբանկատորեն, հետո ավելի ու ավելի ակտիվորեն - նա քանդակներից պատառոտում է բեկորները, այնուհետեւ դրանք կպչում են, ապա ցրվում, նետվում, ճմրթվում եւ նորից պոկում առարկայի մասնիկները, որն արդեն ամբողջովին կորցրել է իր բնօրինակը: Ստելլան իր ելույթն ավարտում է ծիսական պարով։ Նա եզրափակում է՝ ստեղծագործությունն ավելի կարեւոր չի դառնում, քան ստեղծագործողը։ Նրա կատարումը մարդկային հպման կարեւորության մասին է: «Երբ դիպչում ես, ամեն ինչ փոխվում է»։
Ներքեւի պատկերասրահի հեռավոր սրահում կհանդիպեք Ալիսա Դանիելյանի՝ օրգանական ապակուց պատրաստված աշխատանքները։ Այս գունավոր քանդակները նման են դիմակների, որոնք անցել են իրենց սահմանները։ Փայլուն կիսանդրիներն արտացոլում են կողք կողքի կանգնած ֆիգուրները։ Դուրս գալով վերացականությունից՝ նրանք կարծես արձագանքում են գեղարվեստական աշխարհի սխալ կողմին: Այս դեմքերն ու հյուսվածքները չեն կարող բնութագրվել որոշակի հույզերով, բայց մտնելով նրանց միջավայր՝ հեռուստադիտողը կարծես ներգրավվում է հատուկ հաղորդության մեջ, եւ սա կուրատորական թիմի հերթական հնարքն է:
Ամենափոքր դահլիճը Ձեր առաջ կբացվի միայն Հուրի Մարգարյանի ինստալացիայի միջով անցնելու դեպքում։ Վարագույրը, որը փակում է Հուրիի ցուցադրումը, պատրաստված է կանացի ներքնազգեստից։ Կարծես նա տեղեկացնում է հյուրին, որ առանց կանացիի մասին նախապաշարմունքների մերժման՝ արվեստի հետ օբյեկտիվ հանդիպում չի լինի։ Միեւնույն ժամանակ հայտնվում եք բառացիորեն զոհասեղանի մոտ. նկարչուհին ստեղծում է իր ինքնանկարները սրբապատկերների տեսքով, եւ ավելի ուշադիր ուսումնասիրելուց հետո մենք տեսնում ենք հղումներ Հյուսիսային Վերածննդի ավանդույթներին:
Հետաքրքիր է, թե ինչպես են նկարչուհիներից յուրաքանչյուրը ներկայացրել տարբեր աշխատանքներ։ Իսկ համակարգողներն էլ իրենց հերթին նկատեցին, որ ցուցահանդեսում միավորվելով՝ նրանք ավելի համարձակ են դարձել, քան իրենց արհեստանոցներում։ Ահա թե ինչպես է գործում քույրությունը, որի շուրջ կառուցվել է այս նախագիծը: Իսկ կանացի ժամանակակից արվեստը դուրս է եկել մասնավոր տարածքների սահմաններից՝ առաջացնելով հանդիսատեսի բազմազան արձագանքները։
Եկեք եւ գնահատեք այն ազատությունը, որով արվեստագետներն իրականացրել են իրենց գաղափարները։ Ցուցահանդեսը բաց է մինչեւ մարտի 26-ը՝ առանց հանգստյան օրերի։
Դարյա Պլակսիեւա
Հետևեք NEWS.am STYLE-ին Facebook-ում, Twitter-ում և Instagram-ում
23:20, 16 մայիսի
Հայազգի երգչուհի Մարիամ Մերաբովան կոչ է արել ռուսներին չներել Պուգաչովային, որն իրենց ստրուկ է անվանել22:28, 16 մայիսի
Մերիլ Սթրիփը հիշել է, թե ինչպես է նկարահանել վտանգավոր սեքսուալ տեսարանում21:29, 16 մայիսի
«Նոր Ալիք 2024» միջազգային երգի մրցույթում Հայաստանը կներկայացնի Անահիտ Հակոբյանը21:09, 16 մայիսի
HerMine Dialog-ը՝ բացօթյա ձեւաչափով․ երեւանյան բեմում կներկայացվեն հայկական մթերքներով ուտեստներ20:28, 16 մայիսի
InTouch. Աֆլեքն ու Լոպեսը երկու տարվա ամուսնությունից հետո պատրաստվում են ամուսնալուծվել19:04, 16 մայիսի
Ալեքսանդր Դուլին. «Ես անսահման ուրախ եմ Հայաստան վերադառնալու համար»16:12, 16 մայիսի
Բրիթնի Սփիրսի հուզիչ խոստովանությունն իր ընտանիքի մասին՝ տարիներ շարունակվող թշնամանքի ֆոնին15:24, 16 մայիսի
Երգչուհի Վալերիան բացատրել է Բուզովայի կյանքում տղամարդու բացակայության պատճառը14:05, 16 մայիսի
Սամվելը, Անին, Արսենն ու Հայկուհին՝ այսուհետ «Ազգային band»-ում13:16, 16 մայիսի
«Պետք է կարողանանք լսել, որ չմնանք «փահլեւան»–ի կարգավիճակում»․ Ռաֆայել Երանոսյանի նոր մոնոներկայացման պրեմիերան (Ֆոտո)12:32, 16 մայիսի
Գեւորգ Մկրտչյանն իր ծննդյան 26-ամյակին իրեն շքեղ նվեր է արել (VIDEO)11:36, 16 մայիսի
Մայրանալ պատրաստվող Հեյլի Բիբերը ցուցադրել է իր կլորիկ փորիկը