Նկարիչ Սամվել Սաղաթելյանի մասին կարելի է անվերջ խոսել։ Նրա յուրօրինակ, ինքնատիպ և համարձակ աշխատանքները հայտնի են ամբողջ աշխարհում։ Իր գործունեությունը Սաղաթելյանը սկսել է 90-ականներին, իսկ 2001թ․ արվեստագետը Հայաստանը ներկայացրել է Վենետիկյան բիեննալեում։
ԱՄՆ-ում, որտեղ այժմ նա ապրում եւ ստեղծագործում է, 2002թ․ կայացել է Սամվել Սաղաթելյանի առաջին անհատական ցուցահանդեսը։ Նա այնպիսի շոուների ու ցուցահանդեսների հեղինակ եւ կուրատոր է եղել, ինչպիսիք են Grotesque Reality, TransRomance, The New Testosterone,“Land and Technology, In Search For Paradise, Independence, Yerevan Avant-Garde Art, Macho Bullshit և այլն։ Իսկ այժմ Սամվել Սաղաթելյանը Հայաստանում հանդես է գալիս մի նոր նախագծով։
NEWS.am STYLE-ի թղթակցի հետ զրուցելիս նկարիչը հայտնել է, որ մտադիր է ցուցահանդես կազմակերպել Արմավիրի Քրեակատարողական հիմնարկում։ Ցուցահանդեսը տեղի կունենա ՀՀ արդարադատության նախարարության Իրավախախտում կատարած անձանց վերականգնողական կենտրոնի եւ ԵԱՀԿ-ի աջակցությամբ: Այն նվիրված է Մարդու իրավունքների պաշտպանության օրվան։ Սաղաթելյանն այդ նախագծի հեղինակ-մասնակիցը եւ կուրատորն է։
-Ինչպե՞ս ծնվեց բանտում ցուցահանդես կազմակերպելու միտքը։
- Որևէ ՔԿՀ-ում ցուցահանդես կազմակերպելու ցանկություն վաղուց կար։ Բանտն այնպիսի տեղ է, որը ստիպում է մարդուն ոչ ստանդարտ քայլերով հաղթահարել իր սահմանափակ լինելն ու ժամանակի զգացումը՝ օգտագործելով ներքին ռեսուրսները։ Այն ստիպում է մարդուն նորովի բացահայտել իրեն եւ իր տաղադները։ Մարդիկ, ովքեր երբեք մատիտ անգամ չեն վերցրել իրենց ձեռքը կամ որևէ տող գրել, բանտում նոր կարողություններ եւ ունակություններ են հայտնաբերում։
Միտքը ծնվել էր դեռ Լոս Անջելեսի Black Maria պատկերասրահում, որի կուրատորն էի ես։ 2007թ. կազմակերպվել էր Bound &Gagged խորագրով ցուցահանդես, որտեղ ընգրկվել էին Սովետական Հայաստանի, եւ Լոս Անջելեսի բանտային արվեստի նմուշներ, ինչպես նաև ազատության մեջ գտնվող արվեստագետների գործեր։
Դա առաջին փորձն էր անդրադառնալու թե բանտային արվեստին, թե մարդու սահմանափակվածությունը հաղթահարելու խնդրին։ Դա հիմնական գաղափարն էր, որի շարունակությունը ցանկանում եմ անցկացնել հայաստանյան բանտերից մեկում։
-Փաստորեն, Ձեր նպատակն է բանտարկյալներին արտահայտվելու եւ իրենց գործերը ցուցադրելու հնարավորություն տալ։
-Այո, սա համատեղ ցուցադրություն է։ Իսկ ի՞նչ տարբերություն կա դատապարտյալի եւ ազատ քաղաքացու մեջ։ «Ազատությունը» շատ հարաբերական երեւույթ է։ Ազատության մեջ էլ կան սահմանափակումներ՝ կլինի դա գաղափարական, ինքնահաստատման հնարավորության եւ ցանկության, շուկայական հարաբերությունների, անձնական, թե արվեստի ազատ արտահայտման հարցում․․․
Իհարկե, նպատակներից մեկն էլ բանտարկյալների գործերը ներկայացնելն է։ Ըստ էության, բանտում ստեղծագործողի առաջ չկա արվեստի բնագավառում կայանալու, աշխատանքները վաճառելու, ցուցադրելու, կամ հասարակության մեջ ինքնահաստատվելու խնդիրը։ Ինքնաարտահայտման այս ձևով նա լոկ ցանկանում է ժամանակ սպանել։
Նման ցուցահանդես կազմակերպելու հարցում ինձ համար ոգեշնչման աղբյուր է եղել նաև Ջոնի Քեշի համերգը ամերիկյան «Ֆոլսոմ» բանտում։ Կար նաև անձնական խնդիր՝ 1982թ․ անարդարացիորեն բանտարկվեց հայրս, և դա մեծ հարված էր մեր ընտանիքի համար։ Չէ՞որ հենց այստեղից էլ սկսվում է հասարակության տարանջատումը եւ սահմանների հաստատումն ազատ եւ դատապարտված մարդկանց միջեւ. ասես, բանտարկյալը դադարում է մարդ լինել...
-Ի՞նչ աշխատանքներ են ներկայացվելու Ձեր և բանտարկյալների կողմից։
-Հասկանալի պատճառներով չեմ բացում բոլոր փակագծերը, միայն կասեմ, որ բանտում գտնվելու ժամանակ հայրս հաշվում էր օրերը՝ ծխելով օրական մեկ ծխախոտ, եւ հորս նվիրված գործերը ես պատրաստել եմ ծխախոտի մնացորդներով եւ անվանել «Տարեցույց-ուղերձ»։
Նշենք, որ ցուցահանդեսի բացումը տեղի կունենա դեկտեմբերի 10-ին, ժ․10։30 եւ կշարունակվի 10 օր։
Զրուցեց՝ Եվա Նավասարդյան
Հետևեք NEWS.am STYLE-ին Facebook-ում, Twitter-ում և Instagram-ում
23:10, 23 ապրիլի
Rolex-ի հազվագյուտ ժամացույցը աճուրդում վաճառվել է ռեկորդային՝ 3,5 միլիոն դոլարով22:26, 23 ապրիլի
Գրավիչ կանայք տղամարդկանց ոգեշնչում են ասել ճշմարտությունը, իսկ կանանց՝ ստել21:19, 23 ապրիլի
Ֆարել Ուիլյամի առաջին թվային իրը՝ Louis Vuitton-ի հավաքածուից, արժե ավելի քան 8000 դոլար20:19, 23 ապրիլի
Նանուլը նշում է 14-ամյակը. երգչուհու տոնական ֆոտոշարքը19:25, 23 ապրիլի
Կոմպոզիտոր Շառլ Ազնավուր․ շանսոնյեի հարյուրամյակի առթիվ16:22, 23 ապրիլի
Դեւիդ Լինչը Salone del Mobile-ում ներկայացրել է «Մտորումների սենյակը» ինստալյացիան15:13, 23 ապրիլի
Նոր մանրամասներ Քենեդի եղբայրների հետ Մերիլին Մոնրոյի սիրավեպի եւ նրա կյանքի վերջին օրվա մասին14:17, 23 ապրիլի
Microsoft-ը Լեոնարդո դա Վինչիի Մոնա Լիզային «ստիպել է» ռեփ կարդալ13:34, 23 ապրիլի
Christie's-ն աճուրդի կհանի Վիվիեն Վեսթվուդի անձնական զգեստապահարանը12:30, 23 ապրիլի
Սելին Դիոնը պատմել է իր հազվագյուտ հիվանդության դեմ պայքարի մասին11:54, 23 ապրիլի
Քանյե Ուեսթը պատմել է, թե որ հայտնի մարդու հետ են պատրաստ ինքն ու իր կինը՝ Բիանկա Սենսորին, համատեղ սեքսով զբաղվել11:18, 23 ապրիլի
Պտուղը ծառից հեռու չի ընկնում. Քեթրին Զետա-Ջոնսի դուստրն իր 21-ամյակը նշել է մայրիկի՝ 25 տարի առաջվա զգեստով