Տիհանա vibes. Թվում է՝ պարզ հարցեր են, պարզվում է՝ ոչ այնքան

Միխայիլ Շուֆուտինսկին ժամանեց Հայաստան

Տիհանա Vibes. Ընկերները, սեքսը, շաուրման. իսկ ձեզ ի՞նչն է երջանկացնում

Ի՞նչ ակնկալիքներ ունեն երեւանցիները «Եվրատեսիլում» Լադանիվայի մասնակցությունից

«Օսկար 2024». Լավագույնները, «ամենամերկը», հմայիչ Քենն ու մյուս հիշարժան պահերը

Տիհանա Vibes. Իսկ դուք պատրա՞ստ եք ձեր կնոջ համար այսպիսի «քննություն» հանձնել

«Մենչի վերջը» ստենդափի պրեմիերան, հայտնի հյուրերն ու գլխավոր «մեսիջը»

Տիհանա Vibes. մի քանի շոթ ու դեսից–դենից զրույց Վաչե Երիցյանի հետ

POP NEWS. Շաբաթվա իրադարձությունները` մեկ տողով

«Բարի օր»՝ տաքսիստ Հենդոյի հետ. Մհեր Մխիթարյանի հայտնի կերպարի մասին ֆիլմի պրեմիերան ու կարմիր գորգը

Տիհանա Vibes. Ո՞վ է Նեմրայում ամենաcute-ն ու ամենաsexy-ն

Տիհանա Vibes Արսեն Գրիգորյանի հետ. Ընկերուհի չունեմ, ժամանակ չունեմ

Տիհանա Vibes. Իսկ դուք կկարողանայի՞ք պատասխանել այս հարցերին

Pop NEWS. Շաբաթվա ամենաքննարկված իրադարձությունները

Սիրո տոնը՝ Սիրուշոյի հետ. բացառիկ կադրեր՝ երգչուհու համերգից, որի տոմսերն անմիջապես սպառվել էին

Տիհանա Vibes. փեսացուն հյուսիսից եւ Տրնդեզի խարույկի բոցերը

Kinodaran-ի՝ մեծ աղմուկ հանած «Սուրբը» սերիալը նոր իրականություն է սահմանում Հայաստանում

«2024-ին, վերջապես, կամուսնանանք». Գևորգ Մկրտչյան

Երեւանյան էսքիզներ. «Մոսկվա» կինոթատրոնի ամառային դահլիճը. «Իսկապես հիասքանչ կինոթատրոն էր»

20:11, 17 փետրվարի

1960-ականների կեսերին Թումանյան փողոցում` «Մոսկվա» կինոթատրոնի մոտ, հայտնվել էր մի արտասովոր շենք։ Այն այնքան ներդաշնակ էր այդ հատվածում, ասես միշտ եղել էր այդտեղ։ Հասարակ ձեւերը, երկու մակարդակները, շատրվանները, ծառը, որն աճում էր վերեւի մակարդակի հարթակի միջով, նկարիչ Հովհաննես Մինասյանի խճանկարով պատը, կոնսոլային աստիճանները, որոնք տանում էին դեպի երկրորդ մակարդակ։ Սյուները, որոնք նման էին ծառերի ցողուններին, պահում էին դահլիճի թեք կոնստրուկցիան։ Այն դժվար է դահլիճ անվանելը, քանի որ չուներ ոչ պատեր, ոչ ծածկ․․․ Ամեն ինչ ներդաշնակեցված էր Հայաստանի մայրաքաղաքի նոր ճարտարապետության միասնական խորհրդանշական կերպարանքին։ Այդ գեղեցկությունը դրսեւորվում էր պարզության ու ֆունկցիոնալության մեջ։

Արտասովոր կառույցի հեղինակները «Երեւան նախագիծ» ինստիտուտի ճարտարապետներ Սպարտակ Կնթեխցյանն ու Թելման Գեւորգյանն էին։ 1967-ին նրանք իրենց աշխատանքի համար արժանացել էին Ալ․ Թամանյանի անվան Հայաստանի Լենինյան կոմսոմոլի մրցանակին։ Իսկ ամառային դահլիճը դարձել էր սիրված հանգստի վայր երեւանցիների համար ու ճարտարապետական տեսարժան վայր՝ մայրաքաղաքի հյուրերի համար։
Թերեւս կինոթատրոն այցելությունից իր տպավորությունները պատկերավոր նկարագրել է ռուս գրող Անդրեյ Բիտովը «Հայաստանի դասերը» գրքում։

«Իրոք սքանչելի կինոթատրոն էր, որն այնքան յուրահատուկ ձեւով էր կառուցված, որ երեկոյան լուսավորության ժամանակ ես այդպես էլ չկարողացա պատկերացնել դրա ընդհանուր տեսքը՝ թվում էր, թե այն կախված էր երկրի վրա, ինչպես վայրէջք կատարող թռչող ափսե․․․ Բացօթյա դահլիճը ֆորում էր հիշեցնում։ Մեր վերեւում խոշոր հարավային աստղերն էին փայլփլում, ինչպես պլանետարիումում, ինձ թվում էր, թե մենք երկինք են բարձրացել ու եթե համարձակվենք մոտենալ եզրին ու այնտեղից ներքեւ նայել, ապա ներքեւում կտեսնենք մեր սիրելի, դեռ ոչ այնքան շքեղ կառուցապատված Երկիրը ու հուզված ներքեւ նայելով՝ կկարդանք երկարաշունչ բանաստեղծություններ Երկրում մնացած սիրո մասին․․․»։

1970-ականներին սկսվել է «Մոսկվա» կինոթատրոնի հիմնական շենքի վերակառուցումը, ինչի արդյունքում ձմեռային դահլիճներից մեկից հանդիսատեսը պետք է ելք ունենար դեպի ամառային կինոթատրոնի երկրորդ մակարդակ։ Հաշվարկները ցույց էին տվել, որ դրա կոնստրուկցիան նախատեսված չէր միաժամանակ մեծաքանակ մարդկանց ներկայության համար։ Երկրորդ մակարդակը քանդել էին, որպեսզի ուժեղացնեն կոնստրուկցիան ու նորից կառուցեն։

Միաժամանակ որոշել էին անձրեւից պաշտպանվելու նպատակով դահլիճի վրա ծածկ կառուցել թեթեւ մետաղական կոնստրուկցիաներից։ Նույնիսկ նախագծային լուծումների մի քանի տարբերակներ էին մշակվել։
Սակայն ժամանակն անցնում էր, ու ֆինանսական պատճառներով ոչինչ չէր ձեռնարկվում շենքի վերականգնման համար։ Ձմեռային դահլիճից հանդիսատեսի ելքի ուղղությունը փոխեցին, իսկ ամառային դահլիճով ոչ ոք չէր ուզում զբաղվել։

2010-ին որոշում կայացվեց ամառային կինոթատրոնի տարածքը փոխանցել Հայ առաքելական եկեղեցուն, որը այդտեղ մտադիր էր եկեղեցի կառուցել։ Սակայն հասարակայնությունն ընդվզեց այդ որոշման դեմ, հավաքվեցին տասնյակ հազարավոր ստորագրություններ՝ ճարտարապետական գլուխգործոցի պահպանման պահանջով։

Տարիներ անց հասկանում ես, որ կինոթատրոնի շենքը կամերտոնի դեր էր կատարել 1960-70 ականների հայկական ճարտարապետության ստեղծագործությունների մի ամբողջ շերտի համար, որոնք այսօր աշխարհի կողմից ճանաչված են որպես խորհրդային մոդերնիզմի ճարտարապետության հուշարձաններ։

Ու այսօր ավելի հաճախ կարելի է լսել ձայներ, որոնք կոչ են անում վերականգնել ամառային դահլիճն իր նախաստեղծ տեսքով։


Պավել Ջհանգիրով


Հետևեք NEWS.am STYLE-ին Facebook-ում, Twitter-ում և Instagram-ում





  • Այս թեմայով



@NEWSam_STYLE

  • Արխիվ
Որոնել