Հազարամյակի սահմանագծին Հոլիվուդը մեզ նվիրեց անիրական հրաշք, բլոքբասթեր, որը ստիպում է խորհրդածել: NEWS.am STYLE-ը ներկայացնում է 1999 թվականի կինոնկար՝ գիտական ֆանտաստիկայի եւ մարտաֆիլմի ժանրում՝ «Մատրիցա»-ն (ի դեպ, մարտի 24-ին ֆիլմը 20 տարեկան դարձավ):
Ռեժիսորններն ու սցենարիստներն են Էնդրյու եւ Լոուրենս Վաչովսկիները, գլխավոր դերերում նկարահանվել են՝ Կիանու Ռիվզը, Լորենս Ֆիշբորնը, Քերրի-Էնն Մոսսը, Հյուգո Ուիվինգը եւ այլք:
Ֆիլմը Թոմաս Անդերսենի մասին է, ում կյանքը բաժանված է 2 մասի՝ ցերեկը նա ամենասովորական գրասենյակային աշխատող է, իսկ գիշերը կերապարանափոխվում է Նեո անունով հաքերի: Սակայն մի օր ամեն ինչ փոխվում է, հերոսն իմանում է, որ իրեն շրջապատում է ոչ ավելին, քան պատրանք-Մատրիցան, իսկ մարդիկ ընդամենը արհեստական ինտելեկտի սնուցման աղբյուրն են, որը շահագործում է մարդկությանը:
Հրաշալի եմ հիշում այն օրը, երբ այս գլուխգործոցն առաջին անգամ դիտեցի. ես 10 տարեկան էի եւ ավագ եղբորս հետ ֆիլմը դիտում էի հեռուստացույցով: Դիտելուց հետո տպավորությունները մինչ օրս ինձ չեն լքում:
Եթե ինձ հարցնեն՝ ի՞նչ է «Մատրիցան», ես կպատասխանեմ՝ սա կինոյի էվոլյուցիա է, որը սկսել են Վաչովսկի եղբայրները (իսկ հիմա արդեն Վաչովսկիների քույրը): Ժամանակակից ֆիլմերը դիտելիս քանիցս ենք մեզ բռնում այն մտքի վրա, որ սա ասես այնպես է, ինչպես «Մատրիցայում»:
Որպես վիրտուալ աշխարհ իրականության փոխանցման բուն գաղափար, իհարկե, մեր երեւակայությունը տակնուվրա է անում՝ առաջացնելով հարցերի կույտ, որոնց պատասխանները չեն գտնվում: Արծարծված է անչափ կարեւոր փիլիսոփայական թեմա՝ ճակատագիրը որպես այդպիսին: Ընդ որում՝ կինոժապավենի հեղինակները մեզ ապացուցում են դրա գոյությունը, բայց միաժամանակ՝ մեր ընտրության իրավունքը: Մեքենաների աշխարհ, համակարգիչների աշխարհ, մարդկանց բնաջնջում եւ Մատրիցա՝ որպես այլընտրանքային իրականություն միլիարդավոր մարդկանց համար, որոնք ծառայում են մեքենաներին՝ այդ մասին անգամ չկասկածելով: Դիտումից հետո միտք է ծնվում՝ իսկ եթե այն ամենը, ինչ գիտենք, սո՞ւտ է, համակարգչային գրաֆիկա՞:
Կիանու Ռիվզ (Նեո, միսթր Անդերսեն) - ամբողջ Հոլիվուդում ընտրյալի դերի համար ավելի լավ թեկնածու չէր գտնվի: Իսկ երկար սեւ կաշվե անձրեւանոցով եւ արեւապաշտպան ակնոցով նա ուղղակի հոյակապ է:
Քերրի-Էնն Մոսս (Թրինիտի) – անչափ լավ դերասանուհի է: Նրա դերակատարումները միշտ հիշվում են:
Լորենս Ֆիշբերն (Մորֆեուս) – ֆիլմի ամբողջ ընթացքում նրա հերոսը հավատով լի է: Եվ միայն դա է նրան օգնում եւ տանում դժվար կյանքի միջով:
Ցանկանում եմ առանձին անդրադառնալ Հյուգո Ուիվինգին (միսթր Սմիթ) – խաղը հիացնում է: Ամբողջ ֆիլմի ընթացքում, անկախ իրավիճակից, նրա հերոսը, որպես իսկական համակարգչային արարած, պահպանում է համեմատական հանդարտությունը, անկախությունը եւ ինքնավստահությունը:
Ֆիլմի յուրաքանչյուր պահ ուղեկցվում է օրիգինալ եւ անչափ գրագետ (այլ բառ դժվար է ընտրել) սաունդթրեքով: Այնպիսի ստեղծագործությունները, ինչպես Rage against the machine խմբի Wake up-ը կամ -Clubbed to Death-ը (Rob Dougan) երկար են տպավորվում սիտիդ մեջ:
«Մատրիցան» յուրահատուկ ֆիլմ է, կինոնկարի յուրաքանչյուր դիտում գրավիչ անկում է ճագարի բնի մեջ: Դուք ի՞նչ կընտրեիք: Կապո՞ւյտը, թե՞ կարմիրը: Անտեղյակությո՞ւնը, թե՞ դաժան իրականությունը: Պայքա՞րը, թե պասիվությունը: Հարցերն անվերջանալի են…
Անձամբ ինձ համար «Մատրիցան» հարյուրամյակի կինո է, սիրելի եւ անփոխարինելի ֆիլմ: Կինո, որը մեկ երկխոսությամբ գլխիվայր շրջեց իմ ամբողջ աշխարհայացքը:
- Դու հավատո՞ւմ ես ճակատագրին:
- Ոչ:
- Ինչո՞ւ:
- Տհաճ է մտածել, որ քեզ մանիպուլացնում են:
P.S.
Դիտեք ու խորհրդածեք: Գիտակցեք, որ ձեր ապագան միայն ձեր ձեռքերում է: Եղեք նա, ով պետք է լինեք:
Հաճելի դիտում
Նորայր Նազարյան
Հետևեք NEWS.am STYLE-ին Facebook-ում, Twitter-ում և Instagram-ում
11:00, 25 ապրիլի
«Սրտի վալետ». նոր հումորային սիթքոմի մանրամասները. BACKSTAGE10:40, 25 ապրիլի
Քրիստի Թարլինգթոնի մերկ լուսանկարներն օգտագործվել են նրա որդուն ծաղրելու եւ հալածելու համար10:11, 25 ապրիլի
Եվա Բաղդասարյանն ու ամուսինը, 2 տարվա համատեղ կյանքից հետո, օրինականացրել են հարաբերությունները09:00, 25 ապրիլի
ԱՊՐԻԼԻ 25-Ի ՁԵՐ ՌՈՄԱՆՏԻԿ ՀՈՐՈՍԿՈՊԸ23:13, 24 ապրիլի
«Ցեղասպանությունը եղել է․ իմ մեծ տատն ու պապը զոհ են գնացել այդ սարսափելի ոճրագործությանը»․ Գեւ Օրկյան22:17, 24 ապրիլի
Վահե Բերբերյանը հրապարակել է Հայոց ցեղասպանության զոհ դարձած իր պապի միակ լուսանկարն ու խոսել իր խոստման մասին21:30, 24 ապրիլի
«Մենք ոգեկոչում ենք 1915 թվականին զոհված հայերի հիշատակը: Նրանց թվում են իմ նախնիները»․ ամերիկահայ դերասանուհի Դիանա Մեդիսոն20:48, 24 ապրիլի
«Ուզում եմ հիշել իմ նախնիներին, ովքեր զոհվել են, եւ նրանց, ովքեր ողջ են մնացել»․ Սերժ Թանկյանի գրառումը՝ Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցի կապակցությամբ19:46, 24 ապրիլի
«Այս ողբերգությունը նրա կյանքի անբաժան մասն է եղել»․ Քրիստինա Ազնավուրը արխիվային լուսանկարներ է հրապարակել Շառլ Ազնավուրի՝ Հայաստան կատարած այցից16:33, 24 ապրիլի
«Հայոց պատմության ուսուցիչս նույնիսկ մեր ավարտական երեկոյի ժամանակ ասաց՝ թուրքին բարեկամ չկարծեք…». Ժաննա Բուտուլյան15:04, 24 ապրիլի
«Երբ մենք հիշում ենք Հայոց ցեղասպանությունը, մենք երդվում ենք երբեք չմոռանալ պատմության դասերը»․ լիբանանահայ դիզայներ Գրիգոր Ջաբոտյան14:29, 24 ապրիլի
Լույս է տեսել Հաքան Սեքինելգինի «Հայոց ցեղասպանությունը եւ Թուրքիան. հանրային հիշողություն եւ ինստիտուցիոնալացված ժխտում» գիրքը