Խնամված է այն կինը, ում կոսմետիկան կամ հագուստը աչքի չեն զարնում, այլ ընդգծում են բնական առավելություններն ու թաքցնում են թերությունները: Կարեւոր է նաեւ, թե նա ինչ է մտածում եւ խոսում, ինչպես է իրեն պահում, ինչպես՝ շարժվում: Այս մասին NEWS.am STYLE-ի հետ զրույցում պատմեց դիզայներ, հայկական նորաձեւության արդյունաբերության վետերան Արամ Նիկոլյանը:
Երեւանի գեղարվեստի Ակադեմիայի շրջանավարտը դիզայների կարիերան սկսել է 1990-ականների վերջին: Առաջին իսկ տարիներից նա արժանացել է պարգեւների եւ պատվոգրերի ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ նրա սահմաններից դուրս: Արամն առանձնահատուկ ձեռքբերում է համարում ազգային տարազների «Էթնո Էրատո» միջազգային փառատոնում, Ռուսական ուրվագիծ եւ Ինտերդիզայն մրցույթներում հաղթանակները: Արամ Նիկոլյանը հայտնի է ոչ միայն որպես հաջողակ դիզայներ, այլեւ որպես նորաձեւության արդյունաբերության գիտակ:
Արամ, Դուք ավելի քան 10 հավաքածու, միջազգային բազմաթիվ մրցանակներ եւ պարգեւներ ունեք, եւ, վերջապես, վայելում եք ոլորտի ներկայացուցիչների հարգանքը: Ձեզ կայացած եւ հաջողակ դիզայներ համարո՞ւմ եք:
Դիզայների համար, ով նորաձեւության արդյունաբերությունում է 1999 թվականից, դա փոքր ճանապարհ չէ: Եվ այս 14 տարիների անցած ուղին ինչ-որ չափով կարելի է հաջողություն համարել: Սակայն եթե համեմատվենք արեւմտյան դիզայներների եւ «հաջողակ դիզայներ» հասկացության նրանց չափանիշների հետ, այդ դեպքում նրանց հասնելուց դեռ հեռու ենք: Օրինակ՝ արեւմտյան դիզայներների մեծ մասն իրենց ստուդիաներին կից տեքստիլի արտադրության ֆաբրիկա ունեն: Ցավոք, Հայաստանում հատուկ ֆաբրիկաների բացակայության պատճառով մենք արդյունաբերության մասին միայն երազում ենք: Ինձ համար հաջողակ դիզայներ է նաեւ նա, ում աշխատանքները ստեղծվում են լայն զանգվածների համար եւ տարածում են ստանում, նա, ով իր աշխատանքները ներկայացնում է խանութներում: Եթե հաշվի առնենք այս բոլոր գործոնները, դժվար թե կարողանամ ինձ հաջողակ դիզայներ համարել: Բայց ինձ ճիշտ հասկացեք, բրենդի համար կարեւոր այս բաղադրիչները ոչ մի կերպ ինձանից կախված չեն: Դիզայների գործը հագուստ ստեղծելն է, այլ ոչ թե արդյունաբերության զարգացմամբ կամ երկրի տնտեսական այլ խնդիրների լուծմամբ զբաղվելը:
Իսկ որո՞նք են Հայաստանում նորաձեւության արդյունաբերության բացակայության պատճառները:
Հիմնական խնդիրը տեքստիլ եւ թեթեւ արդյունաբերության բացակայության մեջ է. ձեռնարկություններին պետական աջակցության բացակությունը, շրջանառվող միջոցների եւ նորագույն տեխնոլոգիաների բացակայությունն արգելափակում են նորաձեւության արդյունաբերության զարգացումը: Հայ դիզայներները հիմնականում իրենց հավաքածուները ստեղծում են մեկ օրինակով: Դրա պատճառը մասամբ տեքստիլ եւ թեթեւ արդյունաբերության բացակայությունն է: Հիշում եմ 80-ական եւ 90-ական թվականների Նորաձեւությունների տները, որտեղ երկրի տնտեսությունը հիմնվում էր հենց տեքստիլ եւ թեթեւ արդյունաբերության վրա:
Ինչո՞վ է պայմանավորված մեզանում նորաձեւության հանդեպ հետաքրքրության բացակայությունը, եւ մի՞թե Հայաստանում ընդհանրապես իմաստ չկա այդ բիզնեսը զարգացնել:
Իրականում դիզայնի դպրոցի բացակայությունը գլխավոր խնդիրներից է: Չկա դպրոց, որտեղ կարելի է դերձակություն սովորել, լավ մոդելյոր պատրաստել: Միակ հնարավորությունը, թերեւս, որտեղ կարելի է այդ ամենը սովորել, տեղական քոլեջների եւ ինստիտուտների դիզայնի ֆակուլտետներն են: Սակայն դիզայն հասկացությունը շատ լայն է: Հագուստի եւ ինտերիերի դիզայներները պետք է տարբեր մասնագիտություն ստանան: Մեզ մոտ այդ ամենը միասին են դասավանդում:
Վերջին տեղում չէ նաեւ ստեղծագործ միտքը: Ինձ հաճախ հրավիրում են համալսարաններ եւ քոլեջներ, որտեղ ստիպված եմ լինում գնահատել ապագա դիզայներների դիպլոմային աշխատանքները: Ցավոք, ես դեռեւս պոտենցիալ դիզայներ չեմ տեսնում, ովքեր կփոխարինեին մեր սերնդին: Եվ պարտադիր չէ պատճառը փնտրել հենց ուսանողների ստեղծագործական մտքի բացակայության մեջ:
Օրինակ՝ նորաձեւության մեր դպրոցներում մինչեւ հիմա դասավանդում են բավական հնացած տեղեկություններ ներառող հին դասագրքերով: Հաճախ հանդիպում են անփորձ դասախոսներ, ովքեր նույն այդ հաստատությունների նախկին շրջանավարտներ են: Նոր տեխնոլոգիաների եւ դասավանդման մեթոդիկայի բացակայությունը նույնպես կարող են հիասթափեցնել պոտենցիալ ուսանողներին:
Այնպիսի հայ դիզայներներ, ինչպիսիք են Դիդիե Փարաքյանը եւ Ալան Մանուկյանը, հսկայական հաջողության են հասել Եվրոպայում եւ պատիվ են ունեցել աշխատել հոլիվուդյան աստղերի հետ: Երբեք չե՞ք մտածել Արեւմուտքում ուժերը փորձելու մասին:
Ես շատ եմ հպարտանում հայ դիզայներների հաջողությամբ: 2004-2005 թվականներին ես շատ եմ ճամփորդել Եվրոպայում: Նույնիսկ Իտալիայում ուսանելու հնարավորություն եմ ունեցել, ինչից հետո արտերկրում ապրելու եւ աշխատելու հստակ առաջարկներ եմ ստացել: Անկեղծ ասած, ես մեծացել եմ հայրենասեր ընտանիքում, եւ դաստիարակությունս թույլ չտվեց լքել հայրենիքս եւ արտերկրում աշխատել:
Հիմա ես փորձում եմ ամեն ինչ անել՝ հայկական նորաձեւության արդյունաբերությունը զարգացնելու, երիտասարդ դիզայներներին առաջխաղացման հարցում օգնելու համար:
Կան մարդիկ, ովքեր իրենք են խոստովանում իրենց ոճի բացակայությունը: Ի՞նչ եք կարծում, կարելի՞ է ոճի զգացողություն զարգացնել:
Անխոս: Հատկապես մեր օրերում, երբ տեղեկատվության հսկայական հոսք կա: Գոյություն ունեն բազմաթիվ պրակտիկ քայլեր, որոնք կարելի է ձեռնարկել ոճի զգացողությունը զարգացնելու համար: Ամենակարեւորը, թերեւս, ինքնակրթությունն է: Նորաձեւության եւ դրա պատմության մասին գրականություն, նորաձեւության ժամանակակից ամսագրեր եւ համացանցում նյութեր ընթերցելը միայն օգուտ կբերի: Չի կարելի մոռանալ նաեւ ցուցահանդեսներ եւ ցուցադրություններ այցելելու մասին:
Եթե ամփոփենք մեր զրույցը, ինչպիսի՞ ապագա եք կանխատեսում հայկական նորաձեւության արդյունաբերության համար:
Ես փորձում եմ ամեն ինչ անել հայկական նորաձեւությունը զարգացնելու համար: Եթե ես մեծ անդունդ տեսնեի դիզայների իմ կարիերայի եւ հայկական նորաձեւության ապագայի միջեւ, թերեւս, չէի փոխի տնտեսագետի մասնագիտությունը:
Կամ կընդունեի արտերկրում աշխատելու հրավերը: Սակայն ես բնույթով լավատես եմ եւ վստահ եմ, որ աստիճանաբար ամեն ինչ կզարգանա եւ հայկական նորաձեւության արդյունաբերությունը կկայանա:
Զրուցեց՝ Գրիգոր Ավետիսյանը
Հետևեք NEWS.am STYLE-ին Facebook-ում, Twitter-ում և Instagram-ում
23:05, 1 մայիսի
Ինստասամկան պատմել է ֆիլերներից հետո առաջացած առողջական խնդիրների մասին22:31, 1 մայիսի
Երկար սեւ զգեստ, առատ աքսեսուարներ. «Միսս Աշխարհ Արմենիա 2021» Միրնա Բզդիգյանի նոր ֆոտոշարքը21:15, 1 մայիսի
Նրբակազմ Մալենան՝ նոր՝ «գունատ վարդագույն» կերպարում20:40, 1 մայիսի
Արհեստական ինտելեկտի նոր սահմանները. «Մահվան հաշվիչը» սարսափելի ճշգրտությամբ կանխատեսում է, թե որքան ժամանակ է ձեզ մնացել ապրելու19:19, 1 մայիսի
Wine Story. Գինու միտումներ 2024. ի՞նչ են խմելու գինու սիրահարները17:05, 1 մայիսի
«Հատուկ դասարան»-ից հայտնի Արաքսյա Խաչատրյանը սպասում է առաջնեկին16:12, 1 մայիսի
Franck Muller-ը եւ S.T. Dupont-ը ներկայացրել են Master Lighter կրակայրիչը15:27, 1 մայիսի
Իրինա Շեյքը մերկացել է Marc Jacobs-ի գովազդային արշավի համար14:05, 1 մայիսի
Դերասանուհի Ջուլիա Եղշատյանն ու ամուսինը սպասում են իրենց առաջնեկին13:16, 1 մայիսի
Թոմ Քրուզը «շոյված է» այն մտքից, որ Իրինա Շեյքը հետաքրքրված է իրենով, բայց այս «առաքելությունն անհնարին է»12:22, 1 մայիսի
«Հնդկական հարսանեկան դիմահարդարում»՝ նոր թրենդ Tiktok-ում եւ Instagram-ում. Գոհար Ավեստյանը ներկայացրել է իր տարբերակը11:57, 1 մայիսի
Դիտա ֆոն Թիզը ապացուցում է, որ ժամանակն իր հանդեպ անզոր է