Հայոց Ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին ընդառաջ Հայաստանում եւ աշխարհում տարատեսակ միջոցառումներ են կազմակերպվում` կոչ անելով մարդկությանը դատապարտել 20-րդ դարի ամենամեծ հանցագործություններից մեկը:
«100-ամյակով ոչինչ չի ավարտվում, այլ սկսվում է». համոզված է ՀՀ ՏԿԱԻՆ Հայաստանի ազգային արխիվի տնօրեն Ամատունի Վիրաբյանը: NEWS.am STYLE-ի թղթակիցը հանդիպում է ունեցել վերջինիս հետ եւ զրուցել Ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի միջոցառումների շրջանակներում արխիվի գործունեության, սպասվող միջոցառումների, ինչպես նաեւ վերջերս մեծ աղմուկ բարձրացրած` Քիմ Քարդաշյանի նախնիների մասին տեղեկությունների վերաբերյալ:
Անդրադառնալով Ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի միջոցառումներին, Ամատունի Վիրաբյանը նշեց, որ այս տարի արխիվն իր հիմնական գործունեությունը ծավալելու է երկու ուղղությամբ` եղած փաստաթղթերի հրապարակում եւ ցուցադրություն:
«Փաստաթղթերի հրապարակման ուղղությամբ վերջին տարիներին մեծ աշխատանք ենք կատարել: 2012 թվականին հայերենով 3 հատորով լույս տեսավ «Հայոց Ցեղասպանությունը Օսմանյան Թուրքիայում» փաստաթղթերի ժողովածուն, որտեղ ականատեսների վկայություններ են ներկայացված անմիջապես 1915 թվականից հետո, երբ նրանց հիշողությունը թարմ էր, եւ նրանք հիշում էին կազմակերպիչների, մարդասպանների, նաեւ սպանդի ենթարկվածների անունները: Այս տարի թողարկվելու են այդ ժողովածուի 4-րդ եւ 5-րդ հատորները: Մենք նաեւ թարգմանել ենք ժողովածուն օտար լեզուներով, ինչին մեծ աջակցություն է ցույց տվել «Վան» ՀԿ-ն, որի ղեկավարն է մոսկվաբնակ հայ գործարար Գագիկ Մելիքյանը: Բայց, հասկանալով, որ 3 հատորը հեշտ չի լինի թարգմանել եւ տպագրել, որոշեցինք ստեղծել մեկ հատընտիր գիրք: 2013-ին լույս տեսավ գրքի անգլերեն, 2014-ին` թուրքերեն, եւ 2015-ին` ռուսերեն տարբերակը: Այժմ պատրաստում ենք իսպաներեն թարգմանությունը: Նախատեսվում է նաեւ թարգմանել ֆրանսերեն, արաբերեն եւ ճապոներեն: Բացի այդ, Մոսկվայում լույս կտեսնի տնօրենի տեղակալ Սոնյա Միրզոյանի պատրաստած «Հայերի կոտորածները Կարսի մարզում» ժողովածուն: Կարսը թեպետ Ռուսաստանի կազմում էր, բայց թուրքերը երկու անգամ մտան Կարս եւ ֆիզիկապես ոչնչացրեցին հայերին»,-նշեց Ա.Վիրաբյանը:
Այս տարի Հայոց Ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտը մեծ ցուցադրության է պատրաստվում, եւ շատ փաստաթղթեր ազգային արխիվը տրամադրել է նրանց, իսկ իրենք որոշել են կազմակերպել Օսմանյան Թուրքիայում այլ ժողովուրդների ցեղասպանությանը նվիրված ցուցադրություններ: Ամատունի Վիրաբյանը նշեց նաեւ, որ ցուցադրություններ են նախատեսվում նաեւ ՀՀ այն մարզերում, որտեղ 1916-1920 թթ. եղել են որբանոցներ եւ որտեղ ապաստանել են Ցեղասպանությունից փրկված երեխաները` Գյումրի, Վանաձոր, Գավառ, Դիլիջան, Ստեփանավան, Աշտարակ:
Ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին ընդառաջ ազգային արխիվը նաեւ շտեմարան է պատրաստում, որտեղ ընդգրկվելու են Եղեռնի զոհերի անունները:
Անդրադառնալով Daily Mail կայքի` Քիմ Քարդաշյանի նախնիների վերաբերյալ հրապարակած տեղեկություններին, Ամատունի Վիրաբյանն ասաց, որ Ք. Քարդաշյանի նախնիները բնակվել են երկու վայրերում:
«Մի մասն ապրել է Կարսի մարզում, եղել են բողոքականներ, ժողովուրդը նրանց մալական էր անվանում`հայ մալականներ, մի մասն էլ` Կարինում: Կարսի մարզի Կարակալա գյուղում գտել ենք Քարտաշյանների հետքերը: Քիմ Քարդաշյանի պապն Ամերիկա է տեղափոխվել մինչեւ Ցեղասպանությունը, սակայն մյուսները, ովքեր մնացել են եւ փրկվել սպանդից, ապաստանել են Գյումրիում, որն այն ժամանակ Ալեքսանդրապոլ էր կոչվում:
Գյումրիում Քարտաշյաններ կան, ովքեր հեռավոր բարեկամներ են հայտնի Քարդաշյանների հետ: Վերջիններիս ներկայացուցիչները եղել են այստեղ: Այժմ ֆիլմ են նկարահանում, պետք է նորից ժամանեն արխիվ եւ նկարահանեն փաստաթղթերը»:
Զրուցեց՝ Շ. Շուշան
Հետևեք NEWS.am STYLE-ին Facebook-ում, Twitter-ում և Instagram-ում
11:30, 25 ապրիլի
Ջո Մանգանիելոն խոսել է Հայոց ցեղասպանությունից փրկված իր մեծ տատի մասին11:00, 25 ապրիլի
«Սրտի վալետ». նոր հումորային սիթքոմի մանրամասները. BACKSTAGE10:40, 25 ապրիլի
Քրիստի Թարլինգթոնի մերկ լուսանկարներն օգտագործվել են նրա որդուն ծաղրելու եւ հալածելու համար10:11, 25 ապրիլի
Եվա Բաղդասարյանն ու ամուսինը, 2 տարվա համատեղ կյանքից հետո, օրինականացրել են հարաբերությունները09:00, 25 ապրիլի
ԱՊՐԻԼԻ 25-Ի ՁԵՐ ՌՈՄԱՆՏԻԿ ՀՈՐՈՍԿՈՊԸ23:13, 24 ապրիլի
«Ցեղասպանությունը եղել է․ իմ մեծ տատն ու պապը զոհ են գնացել այդ սարսափելի ոճրագործությանը»․ Գեւ Օրկյան22:17, 24 ապրիլի
Վահե Բերբերյանը հրապարակել է Հայոց ցեղասպանության զոհ դարձած իր պապի միակ լուսանկարն ու խոսել իր խոստման մասին21:30, 24 ապրիլի
«Մենք ոգեկոչում ենք 1915 թվականին զոհված հայերի հիշատակը: Նրանց թվում են իմ նախնիները»․ ամերիկահայ դերասանուհի Դիանա Մեդիսոն20:48, 24 ապրիլի
«Ուզում եմ հիշել իմ նախնիներին, ովքեր զոհվել են, եւ նրանց, ովքեր ողջ են մնացել»․ Սերժ Թանկյանի գրառումը՝ Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցի կապակցությամբ19:46, 24 ապրիլի
«Այս ողբերգությունը նրա կյանքի անբաժան մասն է եղել»․ Քրիստինա Ազնավուրը արխիվային լուսանկարներ է հրապարակել Շառլ Ազնավուրի՝ Հայաստան կատարած այցից16:33, 24 ապրիլի
«Հայոց պատմության ուսուցիչս նույնիսկ մեր ավարտական երեկոյի ժամանակ ասաց՝ թուրքին բարեկամ չկարծեք…». Ժաննա Բուտուլյան15:04, 24 ապրիլի
«Երբ մենք հիշում ենք Հայոց ցեղասպանությունը, մենք երդվում ենք երբեք չմոռանալ պատմության դասերը»․ լիբանանահայ դիզայներ Գրիգոր Ջաբոտյան