Տիհանա Vibes. Ո՞րն է ամուսնության լավագույն տարիքը, եւ կարելի՞ է արդյոք դավաճանել

MOCT 5. Անդերգրաունդ կյանքը Հայաստանում

«Armflix»-ի «Տանդեմ» սերիալի առաջին 3 սերիաների ցուցադրությունը, կարմիր գորգն ու հայտնի հյուրերը (VIDEO)

Անդրեյ Մակարեւիչ. «Ինտերնետը շատ շուտ է հասել մարդկությանը»

Գուշակիր գույնը, ստացիր ծաղկեփունջ. մեկ օր՝ Մայիս Վարդանյանի հետ

Տիհանա Vibes Դավիթ Մանոյանի հետ. Իվետա Մուկուչյանի հետ տեսահոլովակի, Կասպերի եւ այլ թեմաների մասին

Տիհանա Vibes. ZatikArtFest-ի գույներն ու մարդիկ

Տիհանա vibes. Թվում է՝ պարզ հարցեր են, պարզվում է՝ ոչ այնքան

Միխայիլ Շուֆուտինսկին ժամանեց Հայաստան

Տիհանա Vibes. Ընկերները, սեքսը, շաուրման. իսկ ձեզ ի՞նչն է երջանկացնում

Ի՞նչ ակնկալիքներ ունեն երեւանցիները «Եվրատեսիլում» Լադանիվայի մասնակցությունից

«Օսկար 2024». Լավագույնները, «ամենամերկը», հմայիչ Քենն ու մյուս հիշարժան պահերը

Տիհանա Vibes. Իսկ դուք պատրա՞ստ եք ձեր կնոջ համար այսպիսի «քննություն» հանձնել

«Մենչի վերջը» ստենդափի պրեմիերան, հայտնի հյուրերն ու գլխավոր «մեսիջը»

Տիհանա Vibes. մի քանի շոթ ու դեսից–դենից զրույց Վաչե Երիցյանի հետ

POP NEWS. Շաբաթվա իրադարձությունները` մեկ տողով

«Բարի օր»՝ տաքսիստ Հենդոյի հետ. Մհեր Մխիթարյանի հայտնի կերպարի մասին ֆիլմի պրեմիերան ու կարմիր գորգը

Տիհանա Vibes. Ո՞վ է Նեմրայում ամենաcute-ն ու ամենաsexy-ն

«Ինչը մենք աչքաթող ենք անում, իրենք վերցնում են». Արա Գեւորգյանը՝ «Արցախ» ստեղծագործության շուրջ ադրբեջանական հավակնությունների մասին

11:05, 18 փետրվարի

Օրերս համացանցում եւ լրատվականներում տեղեկություն տարածվեց, որ Ադրբեջանի մշակույթի նախարարությունը պաշտոնապես հայտարարել է, որ Արա Գեւորգյանի «Արցախ» ստեղծագործության հեղինակային իրավունքները չեն պատկանում ադրբեջանցի հեղինակ Ֆիկրետ Ամիրովին, որին ստեղծագործությունը վերագրվել էր թյուրիմացությամբ: Այնուամենայնիվ, նախարարության էջում որեւէ պաշտոնական հաղորդագրություն չկա տվյալ թեմայի առնչությամբ: NEWS.am STYLE-ի հետ զրույցում ՀՀ վաստակավոր արտիստ Արա Գեւորգյանը նշեց, որ ինքն էլ է այդ տեղեկությանը հանդիպել համացանցում:

«Ես՝ ինքս էլ կարդացել եմ այդ մասին, բայց նման ինֆորմացիա չեմ ստացել, սակայն կարծում եմ՝ այդ ամենը մոտ է ճշմարտությանը, որովհետեւ վերջերս «Արցախ» ստեղծագործության մասին ֆիլմ էի պատրաստել, որը թարգմանվել եւ ներկայացվել է նաեւ ադրբեջաներենով, եւ այնտեղ կան բոլոր ապացույցները, որ տվյալ ստեղծագործությունը ես եմ գրել, հեղինակային իրավունքները պահպանել եմ ԱՄՆ-ի Կոնգրեսի գրադարանում: Ի դեպ, մինչ ադրբեջանցիներն անընդհատ պնդում էին, թե Ֆիկրետ Ամիրովն է գրել «Արցախ»-ը, նույնիսկ, նրա որդին, ադրբեջանական oxu.az կայքի համաձայն, ասել է, որ իր հայրը չի գրել այդ երաժշտությունը»,-նշեց երգահանը՝ հավելելով.

«Ամենակարեւորը՝ Բաքվի կոնսերվատորիայի ռեկտորը, նույնպես, նշել է, որ Ամիրովի ծրագրում այդպիսի ստեղծագործություն չկա»:

Արա Գեւորգյանի «Արցախ» ստեղծագործության հեղինակության վերաբերյալ վիճաբանությունն ադրբեջանական կողմից սկսվել է 2007 թ-ից.

«Ես 1997-ին գրել եմ այն, 1998-ին պահպանել եմ իրավունքները Ամերիկայի Կոնգրեսի գրադարանում, 1999 թ-ին այն զետեղվել է իմ «Անի» ձայնասկավառակում: Նույն թվականին «Արցախը» կատարել եմ Լոս Անջելեսում տեղի ունեցած իմ համերգի ժամանակ: 2002 թ-ին, նույնիսկ,  Սոլթ Լեյք Սիթիում տեղի ունեցած օլիմպիական խաղերում այդ երաժշտությունը հնչել է ռուս մարզիկի կատարման ժամանակ, որի ընթացքում հայտարարվել է հեղինակը՝ Արա Գեւորգյան, իսկ 2006-ին վրացուհի մարզուհին է իմ ստեղծագործության ներքո ելույթ ունեցել Թուրինի օլիմպիական խաղերի ժամանակ, եւ կրկին որպես հեղինակ  հայտարարել են իմ անունը: Ոչ մի ադրբեջանցի մինչ այդ չի օգտագործել այդ երաժշտությունը»:

Երգահանի խոսքով՝ երաժշտության վերաբերյալ թյուրիմացությունն առաջացել է  Ռուսաստանի Առաջին ալիքի «Ледниковый период» հաղորդման շրջանակում, երբ «Արցախ» ստեղծագործությունը սխալմամբ համադրվել է ադրբեջանցի դուդուկահարի ստեղծագործության հետ:

«Քանի որ դուդուկը կապել էին հայերի հետ, իմ ստեղծագործությունից առաջ դրել էին դուդուկի հատված, հետո պարզվեց, որ այդ դուդուկը ադրբեջանցի է նվագում ու այն ադրբեջանական հայտնի երգ է: Այդ ժամանակ Ռուսաստանում Ադրբեջանի դեսպանը բողոք ներկայացրեց Ռուսաստանի Առաջին ալիքին, որտեղից նրան պատասխանել են, որ երաժշտությունը վերցրել են Արա Գեւորգյանի ձայնասկավառակից եւ ստեղծագործությունը կոչվում է «Արցախ», եւ դեսպանը մամուլի ասուլիս էր հրավիրել ու հայտարարել, որ Արա Գեւորգյանը վերցրել է ադրբեջանական երգ եւ կոչել այն «Արցախ»: Այդ հայտարարությունից հետո այդ թյուրիմացությունը ողողվեց ամբողջ Ադրբեջանում եւ սկսեցին իմ երաժշտությունն օգտագործել Ադրբեջանում, գրեթե, բոլոր պաշտոնական միջացառումների ժամանակ: Ընդ որում՝ օգտագործում են իմ կատարումը, իմ ձայնագրությունը, որտեղ նվագում է նաեւ Հայաստանի ֆիլհարմոնիկ նվագախումբը, Ջիվան Գասպարյանը... եւ այդ ամենը նրանք ներկայացնում են՝ իբրեւ Ֆիկրետ Ամիրովի գործ: Եթե Ֆիկրետ Ամիրովն է գրել դա, ինչո՞ւ ենք մենք նվագում»:

Արա Գեւորգյանի խոսքով՝ երաժշտության շուրջ մոտ 14 տարի ծավալվող «պատերազմի» ընթացքում ոչ ոք իրեն չի կարողացել ցուցադրել ադրբեջանցի երգահանի կատարմամբ «Արցախը», ինչը եւս ապացուցում է, որ Ամիրովը կապ չունի տվյալ ստեղծագործության հետ.

«Ես այս ամբողջ ընթացքում անընդհատ իրենց հարց եմ ուղղում՝ ցույց տվեք, թե որտեղ եմ լսել Ամիրովի կատարումը, որ վերցրել եմ նրանից, ցույց տվեք ինձ աղբյուրը: Այդպիսի աղբյուր, բնականաբար, գույություն չունի, որովհետեւ Ֆիկրետ Ամիրովի անվան տակ բոլոր տեղերում իմ ստեղծագործությունն է հնչում»,-նշեց Գեւորգյանը՝ հավելելով, որ պատրաստվում է դատական գործընթաց սկսել երաժշտության հեղինակային իրավունքների խախտման առնչությամբ:

«Մենք դատական գործընթացի ենք պատրաստվում: Գիտե՞ք՝ քանի տարի եմ դիմել մեր կառավարություններին՝ նշելով, որ սա շատ լավ հնարավորություն է ադրբեջանցիների դեմ դատական հայց ներկայացնելու, սակայն արձագանքներ չեն եղել, եւ ես այս պատերազմի մեջ մենակ եմ մնացել:

Ադրբեջանի դեսպանի՝ Ռուսաստանում տեղի ունեցած մամուլի ասուլիսից հետո ես բողոքով դիմեցի մեր դեսպանին՝ այն ժամանակ Արմեն Սմբատյանն էր, հետո մեր մշկույթի նախարար Հասմիկ Պողոսյանին ասացի, որ Ադրբեջանի դեսպանն ինձ գող է անվանել՝ եկեք իրեն դատի տանք, մեր նախարարն ինձ ասաց՝ «Արա ջան, ես կփորձեմ անել այնպես, որ ինքը ներողություն խնդրի, ես էլ նշեցի, որ ես բավարարված կլինեմ,  եթե, գոնե, այդպես լինի: Անցավ 15-20 օր, Հասմիկ Պողոսյանն ինձ կանչեց իր գրասենյակ, որտեղ ներկա էին Կարեն Դուրգարյանը, Էդուարդ Թոփչյանը, Ռոբերտ Մլքեյանը, Հովհաննես Չեքիջյանը՝ բոլոր մեր հայտնի դիրիժորները: Երբ ես ներս մտա, ինձ Հասմիկ Պողոսյանն ասաց՝ «Շնորհավորում եմ, դեսպանը ներողություն է խնդրել քեզանից»: Հարցրի՝ արդյոք որեւէ թուղթ կա՞ այդ մասին վկայող, նա պատասխանեց, որ տեղը հարմար չէր, որ ինչ-որ թղթով իր ներողությունը փաստեր: Ես մեր նախարարին հարցրի՝ կարո՞ղ եմ դա պաշտոնապես հայտարարել հեռուստատեսությամբ, ասաց՝ այո»:

Արա Գեւորգյանը կարծում է՝ առհասարակ, պետք է զբաղվել հայկական երգերի հեղինակային իրավունքները պահպանելով, այլապես ադրբեջանցիները մեր մշակույթին պատկանող արժեքները շարունակելու են իրենց վերագրել.

«Ես, նույնիսկ, Հայաստանի կոմպոզիտորների միության նախագահ Արամ Սաթյանին առաջարկել եմ ստեղծել փաստահավաք խումբ, որպեսզի մենք սկսենք զբաղվել մեր այն երգերով, որոնք ադրբեջանցիներն օգտագործում են՝ որպես իրենցը՝ «Սարի աղջիկ» եւ այլն: Գտնենք աղբյուրները, փաստենք, որ այդ երաժշտությունը մերն է: Եթե մենք դա չենք կատարում, ադրբեջանցիները դրանք որպես իրենցն են ներկայացնում տարբեր փառատոններում: Ինչը մենք աչքաթող ենք անում, իրենք վերցնում են»,-նշեց կոնպոզիտորը, նաեւ ցավով հավելեց.

«Ամենավատն այն է, որ վերջին շրջանում «Արցախ» ստեղծագործությունը ոչ մի տեղ չի հնչում, իսկ դա այնքան հաջողություն բերող երաժշտություն է… Ցանկացած մարզիկ դրա ներքո, երբ ելույթ էր ունենում, օրինակ՝ Վիկ Դարչինյանը, չեմպիոն էր դառնում: Մեր ազգային մշակույթին պետք է քնքշանքով, փաղանքշանքով եւ սեփականատիրոջ նման վերաբերվենք»:

Ինչ վերաբերում է դժվարին ժամանակներում ստեղծագործելուն՝ Արա Գեւորգյանն իր «Հայկական բանակ» ստեղծագործությունը ներկայացրել է հենց պատերազմի օրերին՝ նպատակ ունենալով ոգեշնչել հայ զինվորին:

«Պատերազմի օրերին YouTube-ում դրվեց իմ «Հայկական բանակ» ստեղագործությունը, որտեղ մեր Սփյուռքի տարբեր համայնքներից երգիչներ են ներառված: Այդ ստեղծագործությունը, կարծում եմ, ճիշտ ժամանակին հասավ՝ ոգեւորելու մեր բանակին: Հիմա եւս մեկ երգ ունեմ, որը կոչվում է «Մարտական ընկեր», այն երեւի շուտով կներկայացվի Սոնա Շահգելդյանի կատարմամբ: Գեղեցիկ երգ է, որի կոչն է, որ պետք է համախմբվենք մեր բանակի շուրջ: Եթե մեր բանակին վատ նայենք, լավ սպասելիքներ էլ չենք կարող  ունենալ: Բանակը մեր երեխաներն են: Իմ տղան այս պահին ծառայում է Հայոց բանակում: Որդիս օգոստոս ամսին զորակոչվեց, մեկ ամիս անց պատերազմը սկսվեց: Դեռ կրակել անգամ չգիտեր, բայց ստիպված եղավ մասնակցել պատերազմի. Քարվաճառում էր ծառայում, հիմա տեղափովել է Վարդենիս: Փառք Աստծո՝ նա լավ է: Ինքս էլ անընդհատ եղել եմ հայ զինվորի կողքին ու միշտ այդպես է լինելու»:

Այժմ երգահանը հանդես է գալիս ոչ պակաս կարեւոր նախաձեռմությամբ, որի շուրջ համախմբել է Արցախի տաղանդավոր երեխաներին.

«Պատերազմից հետո ունենք տեղահանված արցախցի երեխաներ, որոնց մեջ կան շատ տաղանդավորները: Նկարելու տաղանդ ունեցող երեխաներին տալիս եմ թեմա, օրինակ, որ նկարեն Արցախ-Ավստրալիա բարեկամության մասին: Նրանք դա արել են, եւ Ավստրալիայում բացվել է ցուցահանդես, այդ նկարները ես ուղարկել եմ Ավստրալիա, եւ դրանց վաճառքի ամբողջ հասույթը՝ կոպեկ առ կոպեկ, փոխանցվելու է այդ երեխաներին: Կունենանք նաեւ թեմատիկ ցուցահանդես Նյու Յորքում, որին մասնակցել են բուժման կարիք ունեցող արցախցի երեխաները, թեման Արցախ-Նյու Յորք բարեկամությունն է: Նման շարքեր նախատեսվում են նաեւ Մոսկվայում, Բուենոս Այրեսում, Թեհրանում  եւ, ամենայն հավանականությամբ, Բեյրութում»:

Սյունե Առաքելյան

Լուսանկարները՝ Արա Գեւորգյանի ֆեյսբուքյան էջից


Հետևեք NEWS.am STYLE-ին Facebook-ում, Twitter-ում և Instagram-ում





  • Այս թեմայով

TV SHOWS PHOTO VIDEO


@NEWSam_STYLE

  • Արխիվ
Որոնել