Չրեղեն, ընկուզեղեն, դդմի կորիզներ մեղրով համեմված, փաթաթված թթու լավաշի մեջ, այսպիսին է ֆիրմային «Տոսպիա» աղանդերի բաղադրությունը, որը մատուցում են երեւանյան նույնանուն ռեստորանում: Ես համտեսում եմ եւ երկար մտածում՝ ինչպես նկարագրեմ այն, սակայն, ինչպես ասում է ռեստորանային բլոգեր Հելեն Ուդումյանը, ուտելիքի մեջ մեծ փիլիսոփայություն փնտրելու կարիք չկա, այն պարզապես պետք է համեղ լինի: Եվ այն համեղ է:
«Ռեստորանի համար ամենակարեւորը ուտելիքի համն է եւ մթնոլորտը. երբ հաճախորդին այս երկուսը գոհացնում են, նա վերադառնում է ռեստորան»,- ասում է նա։
Զննում եմ ճաշացանկը. մսի տեսակները տարբեր քիմքերի համար նախատեսնված սոուսներում՝ պատրաստված թարմ կամ չորացրած սալորից, բալից եւ այլ պտուղներից, աղցանների մեծ տեսականի, իհարկե, նաեւ տոլմաների հարուստ տեսականի, ղավուրմա եւ հայկական սեղանի մյուս ավանդական ուտեստները: Ինչպես ասում է ռեստորանի տնօրեն Արտյոմ Կարապետյանը, սա իսկական հայկական խոհանոցն է, մեր նախնիների վերածնված խոհարարական մշակույթը:
Գնում եմ խոհանոց՝ ծանոթանալու այս ստեղծագործությունների հեղինակի հետ: Շեֆ խոհարար Աննա Թադեւոսյանը պատմում է, որ իր առաջին ուսուցիչները ծնողներն էին՝ ծագումով Արեւմտյան Հայաստանից, որոնք սիրում էին լավ պատրաստել եւ համեղ սնվել: Նրա մորական տատն ու պապը Ցեղասպանության ժամանակ Լիբանան են գաղթել, հետո՝ Երեւան: Հայկական խոհանոցին նրանք ավելացրել են լիբանանականի երանգները: Ինքը՝ Աննա Թադեւոսյանը, Եվրոպայում որոշ ժամանակ աշխատելուց հետո իր հետ Հայաստան է բերել եվրոպական դպրոցի հմտությունները, որոնք այժմ հաջողությամբ զուգակցում է հայկական համուհոտի հետ:
«Չեմ սիրում ստանդարտ ոչ մի բան, ինձ մոտ ամեն ինչ պետք է յուրահատուկ լինի: Ուտեստների մեջ խառը համեր կզգաք: Ես զգում եմ այդ ուտեստները ոչ թե փորձելով, այլ քիմքով։ Ես պատրաստելիս արդեն պատկերացնում եմ, թե այս կամ այն բաղադրիչները խառնելով ինչ համ կստանամ։ Կարող եմ ամեն օր մի նոր բան ստանալ»,- ասում է նա։
Ռեստորանն այսօր բազմամարդ է. նշում են հիմնադրման մեկամյակը: Երեւանի կենտրոնում՝ Թումանյան փողոցում գտնվող, Վանի թագավորության մայրաքաղաքի հին անվանումը կրող՝ «Տոսպիա» ռեստորանի ոչ մեծ սրահները տեղակայված են երեք հարկերում: Ռեստորանի սեփականատերեր Վարազդատ Միքայելյանը եւ Արտյոմ Կարապետյանը ինձ համար էքսկուրսիա են կազմակերպում՝ ներկայացնելով ռեստորանի կոնցեպտը եւ ստեղծման պատմությունը:
Արտյոմ Կարապետյանի խոսքով, իրենց հիմնական խնդիրը ոչ միայն հին հայկական խոհանոցը վերականգնելն է, այլեւ մարդկային քաղաքակրթության զարգացման մեջ հայերի բացառիկ ներդրումը վկայող ցուցանմուշների կրկնօրինակների միջոցով այցելուներին հայ պատմության ու մշակույթի նվաճումներին ծանոթացնելը: Ռեստորանի պատերին փակցված են Հայաստանը պատկերող հնագույն բաբելոնյան քարտեզի վերատպությունը, Արեւմտյան Հայաստանի եկեղեցիների եւ ամրոցների հարթաքանդակներ ու լուսանկարներ: Արտյոմ Կարապետյանն ասում է՝ սա պարզապես ձեւավորում չէ, ինտերիերի ամեն տարր իր դերակատարությունն ունի:
Ռեստորան շատ են այցելում օտարերկրյա դիվանագետներ, բարձրաստիճան պատվիրակություններ, զբոսաշրջիկներ, արվեստի մարդիկ, եւ այս ամենը հնարավորություն է տալիս նրանց առանց պատմելու ծանոթացնել հայկական մշակույթի ու քաղաքակրթության անհավատալի ժառանգության վկայությունների հետ: Միջազգային զբոսաշրջության հեղինակավոր Tripadvisor կայքում զբոսաշրջիկները «Տոսպիայի» մասին մեծ թվով դրական արձագանքներ են թողել:
Աշխարհի շատ երկրների ռեստորաններ այցելած՝ «Ոսկե ծիրան» փառատոնի տնօրեն Հարություն Խաչատրյանը խոստովանում է, որ Երեւանում քիչ ռեստորաններ է հաճախում, եւ «Տոսպիան» դրանցից մեկն է: «Ես ներկա էի բացմանը մեկ տարի առաջ։ Քաղաքի շատ կարգին մարդիկ որոշել էին բացել մի լավ, գեղեցիկ նոր տեղ, որտեղ մարդիկ իրենց լավ կզգան։ Նրանք կատարեցին իրենց խոստումը. ե՛ւ մթնոլորտը, ե՛ւ վերաբերմունքը, ե՛ւ համն ու հոտը տեղն են»,- ասում է նա։ Ռեժիսորի խոսքով՝ այստեղ հաճույքով են այցելում նաեւ «Ոսկե ծիրան» կինոփառատոնի հյուրերը:
Երեւանում Գիտության եւ մշակույթի ռուսական կենտրոնի տնօրեն, Ռուսաստանի դեսպանատան խորհրդական Մարկ Կալինինը նույնպես «Տոսպիայի» մշտական այցելուների թվում է: «Մեկ տարում «Տոսպիա» ապրանքանիշը Երեւանում շատ հայտնի է դարձել, քանի որ այս նախագիծը որոշակի մրցակցային առավելություն ունի մյուս ռեստորանների նկատմամբ: Դրա կոլորիտը պայմանավորված է նրանով, որ այստեղ ներկայացված է նաեւ արեւմտահայկական խոհանոցը, եւ սա զբոսաշրջիկներին գրավում է»,- ասում է նա՝ հավելելով, որ այստեղ հաճախ ընթրում են ՌԴ-ից ժամանած պաշտոնական պատվիրակությունների անդամները, «Տոսպիան» նաեւ հարմար է գործնական հանդիպումների համար՝ կենդանի լավ երաժշտության ուղեկցությամբ:
«Տոսպիան» դարձել է նաեւ ընտանեկան եւ ընկերական միջոցառումների անցկացման հարմարավետ վայր: Կարեւոր հանգամանք է նաեւ քաղաքի կենտրոնում ավտոկայանատեղի ունենալը:
Տոնական երեկոն մեկնարկում է բարեգործական ակցիայով. ռեստորանում աճուրդի է հանվել Շառլ Ազնավուրի ստորագրությունը, իսկ աճուրդի հասույթը կուղղվի Տավուշի մարզում սահմանամերձ գյուղերի դպրոցների եւ մանկապարտեզների համար ռմբապաստարանի կառուցմանը:
Հետևեք NEWS.am STYLE-ին Facebook-ում, Twitter-ում և Instagram-ում
09:00, 25 ապրիլի
ԱՊՐԻԼԻ 25-Ի ՁԵՐ ՌՈՄԱՆՏԻԿ ՀՈՐՈՍԿՈՊԸ23:13, 24 ապրիլի
«Ցեղասպանությունը եղել է․ իմ մեծ տատն ու պապը զոհ են գնացել այդ սարսափելի ոճրագործությանը»․ Գեւ Օրկյան22:17, 24 ապրիլի
Վահե Բերբերյանը հրապարակել է Հայոց ցեղասպանության զոհ դարձած իր պապի միակ լուսանկարն ու խոսել իր խոստման մասին21:30, 24 ապրիլի
«Մենք ոգեկոչում ենք 1915 թվականին զոհված հայերի հիշատակը: Նրանց թվում են իմ նախնիները»․ ամերիկահայ դերասանուհի Դիանա Մեդիսոն20:48, 24 ապրիլի
«Ուզում եմ հիշել իմ նախնիներին, ովքեր զոհվել են, եւ նրանց, ովքեր ողջ են մնացել»․ Սերժ Թանկյանի գրառումը՝ Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցի կապակցությամբ19:46, 24 ապրիլի
«Այս ողբերգությունը նրա կյանքի անբաժան մասն է եղել»․ Քրիստինա Ազնավուրը արխիվային լուսանկարներ է հրապարակել Շառլ Ազնավուրի՝ Հայաստան կատարած այցից16:33, 24 ապրիլի
«Հայոց պատմության ուսուցիչս նույնիսկ մեր ավարտական երեկոյի ժամանակ ասաց՝ թուրքին բարեկամ չկարծեք…». Ժաննա Բուտուլյան15:04, 24 ապրիլի
«Երբ մենք հիշում ենք Հայոց ցեղասպանությունը, մենք երդվում ենք երբեք չմոռանալ պատմության դասերը»․ լիբանանահայ դիզայներ Գրիգոր Ջաբոտյան14:29, 24 ապրիլի
Լույս է տեսել Հաքան Սեքինելգինի «Հայոց ցեղասպանությունը եւ Թուրքիան. հանրային հիշողություն եւ ինստիտուցիոնալացված ժխտում» գիրքը13:03, 24 ապրիլի
«Եվրատեսիլ 2024»-ում Հայաստանը ներկայացնող «Լադանիվա» խմբի անդամները հարգանքի տուրք են մատուցել Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին (ֆոտո)12:01, 24 ապրիլի
Մարգարիտա Սիմոնյանը պատմել է Հայոց ցեղասպանությունից փրկված իր նախնիների պատմությունը11:12, 24 ապրիլի
«24.04.2024 ից թող սկսվի Հայաստան-Արցախի վերածննդի հետհաշվարկը: Ես հավատում եմ». Նազենի Հովհաննիսյան