Փառահեղ, անխռով ու արտահայտիչ հայկական ճարտարապետությունը չի դադարում պարուրել հայ ժողովրդի սիրտը հպարտությամբ, իսկ օտարերկրյա հյուրերի հոգին՝ սիրով:
Կախարդական Զվարթնոցի տաճար այցելած յուրաքանչյուր օտարերկրացու աչքերում կարելի է տեսնել հենց այդ սերը :
«Զվարթնոց» տաճարը, կամ զվարթունների (հրեշտակների) տաճարը, 7-րդ դարի հայոց ճարտարապետության եզակի կառույցներից է: «Զվարթնոցը» կառուցվել է Ներսես Գ Տայեցի կաթողիկոսի օրոք՝ այն վայրում, որտեղ Տրդատ արքան հանդիպել է քրիստոնեության քարոզիչ Գրիգոր Լուսավորչի հետ:
Տաճարը նվիրված է հրեշտակներին, որոնք երկնքից Քրիստոսի հետ երկիր էին իջել ու հայտնվել Գրիգոր Լուսավորչի տեսիլքում:
Եթե չլինեին 10-րդ դարի ավերիչ իրադարձությունները, մեր առաջ վեր կխոյանար եռահարկ կլոր տաճար՝ կազմված երեք փոքրացող գլանաձեւ հատվածներից: Ինչ վերաբերում է տաճարի փլուզման պատճառներին, կարծիքները տարբեր են: Ոմանք կարծում են, որ տաճարը ավերվել է երկրաշարժերի հետեւանքով, ուրիշները ավերման պատճառը համարում են արաբական արշավանքները:
Խաչիկ վարդապետ Դադյանը 1901 թվականին սկսեց տաճարի պեղումները, ավելի ուշ՝ 1904 թվականին նրան միացավ ճարտարապետ Թորոս Թորամանյանը, որը ուսումնասիրեց ավերակները եւ կազմեց վերականգնման աշխատանքների առաջին պրոյեկտը:
«Զվարթնոց»-ից ոչ հեռու կառուցված է եղել ամրոց , որը ունեցել է երկու թեւ: Ամրոցը շատ քիչ է պահպանվել, բայց նույնիսկ ավերակները կարող են հուշել, որ այդ ամրոցի մասշտաբները ոչնչով չեն զիջել տաճարին: Այստեղ են գտնվում Ներսես III-ի բնակելի տարածքների՝ հայրապետական տաճարի ավերակները: Այստեղ էին գտնվում նաեւ սենյակները, խցերը:
Հնարավոր չէ բառերով փոխանցել այն զգացողությունները, որոնք ինձ պարուրում էին այն պահին, երբ նայում էի, թե ինչպես են զբոսաշրջիկները հիանում տաճարով: Բայց մի բան հստակ է` սա հաստատ վերջին անգամը չէ, երբ հայկական ճարտարապետությունը մինչեւ հոգու խորքը հուզում է մարդկանց:
Գաղափարի հեղինակներ՝ Լիանա Խուդոյան, Պարույր Սինյավսկի
Հետևեք NEWS.am STYLE-ին Facebook-ում, Twitter-ում և Instagram-ում
11:30, 25 ապրիլի
Ջո Մանգանիելոն խոսել է Հայոց ցեղասպանությունից փրկված իր մեծ տատի մասին11:00, 25 ապրիլի
«Սրտի վալետ». նոր հումորային սիթքոմի մանրամասները. BACKSTAGE10:40, 25 ապրիլի
Քրիստի Թարլինգթոնի մերկ լուսանկարներն օգտագործվել են նրա որդուն ծաղրելու եւ հալածելու համար10:11, 25 ապրիլի
Եվա Բաղդասարյանն ու ամուսինը, 2 տարվա համատեղ կյանքից հետո, օրինականացրել են հարաբերությունները09:00, 25 ապրիլի
ԱՊՐԻԼԻ 25-Ի ՁԵՐ ՌՈՄԱՆՏԻԿ ՀՈՐՈՍԿՈՊԸ23:13, 24 ապրիլի
«Ցեղասպանությունը եղել է․ իմ մեծ տատն ու պապը զոհ են գնացել այդ սարսափելի ոճրագործությանը»․ Գեւ Օրկյան22:17, 24 ապրիլի
Վահե Բերբերյանը հրապարակել է Հայոց ցեղասպանության զոհ դարձած իր պապի միակ լուսանկարն ու խոսել իր խոստման մասին21:30, 24 ապրիլի
«Մենք ոգեկոչում ենք 1915 թվականին զոհված հայերի հիշատակը: Նրանց թվում են իմ նախնիները»․ ամերիկահայ դերասանուհի Դիանա Մեդիսոն20:48, 24 ապրիլի
«Ուզում եմ հիշել իմ նախնիներին, ովքեր զոհվել են, եւ նրանց, ովքեր ողջ են մնացել»․ Սերժ Թանկյանի գրառումը՝ Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցի կապակցությամբ19:46, 24 ապրիլի
«Այս ողբերգությունը նրա կյանքի անբաժան մասն է եղել»․ Քրիստինա Ազնավուրը արխիվային լուսանկարներ է հրապարակել Շառլ Ազնավուրի՝ Հայաստան կատարած այցից16:33, 24 ապրիլի
«Հայոց պատմության ուսուցիչս նույնիսկ մեր ավարտական երեկոյի ժամանակ ասաց՝ թուրքին բարեկամ չկարծեք…». Ժաննա Բուտուլյան15:04, 24 ապրիլի
«Երբ մենք հիշում ենք Հայոց ցեղասպանությունը, մենք երդվում ենք երբեք չմոռանալ պատմության դասերը»․ լիբանանահայ դիզայներ Գրիգոր Ջաբոտյան