• Կբացվի քանդակագործ Մկրտիչ Մազմանյանի ցուցահանդեսը՝ նվիրված Շառլ Ազնավուրին

  Շառլ Ազնավուրի ծննդյան 100-ամյակին նվիրված հոբելյանական միջոցառումների շրջանակում Two Arcs-ում կբացվի ֆիգուրատիվ քանդակագործ Մկրտիչ Մազմանյանի դիմաքանդակների ինտերակտիվ ցուցահանդեսը...

• Bugatti Home հավաքածուն միավորում է բրենդի՝ ավելի քան հարյուրամյա ժառանգությունը ժամանակակից դիզայնի հետ

  Միլանի դիզայնի շաբաթվա ընթացքում Bugatti Home-ը ներկայացրել է կահույքի նոր հավաքածու․․․

• 353 պարուհիների պարը նոր համաշխարհային ռեկորդ է սահմանել

  Պուանտներով պարող 353 բալերինաների պարը նոր համաշխարհային ռեկորդ է սահմանել...

• «Յաշան ու Լեոնիդ Բրեժնեւը»՝ 5, «Ամերիկացին»՝ 4 մրցանակ. «Անահիտ» մրցանակաբաշխության կարմիր գորգն ու բոլոր մրցանակակիրները (ֆոտո)

  Ապրիլի 16-ին Dvin Music Hall-ում անցկացվեց Հայկական ազգային կինոակադեմիայի 4-րդ «Անահիտ» մրցանակաբաշխությունը...

• Կոչ եմ անում ժամանակակից հայ կոմպոզիտորներին օգտագործել իրենց ժառանգությունը՝ ժամանակակից ձևով. Կիրիլ Ռիխտեր

  Դաշնակահար և կոմպոզիտոր Կիրիլ Ռիխտերն ապրիլի 21-ին իր միակ համերգով հանդես կգա Երևանում՝ իր անսամբլի՝ Richter Trio-ի հետ։ Յուրահատուկ շոուի նախօրեին Կիրիլը կարճ բացառիկ հարցազրույց է տվել NEWS.am STYLE-ին, որում կիսվել է Հայաստանի երաժշտական ժառանգության, ժամանակակից հանդիսատեսի երաժշտական պահանջների, արհեստական ինտելեկտի սպառնալիքի և շատ այլ բաների մասին իր մտքերով...

• Մարմինը՝ որպես լանդշաֆտ. Միշա Ջապանվալայի ցուցահանդեսը

  Մարմնի վերաիմաստավորումը՝ որպես լանդշաֆտ: EXPO Chicago-ում բացվել է պակիստանցի նկարչուհի եւ դիզայներ Միշա Ջապանվալայի անհատական ​​ցուցահանդեսը․․․

• Միլանում կանցկացվի Յոհջի Յամամոտոյի` «Նամակ ապագային»խորագրով ցուցահանդեսը

  Միլանում կանցկացվի Յոհջի Յամամոտոյի՝ «Նամակ ապագային» ցուցահանդեսը․․․

• Ամերիկյան գեղանկարչության հայկական անունը՝ Արշիլ Գորկի. նկարչի 120-ամյակին

  Ի պատիվ Արշիլ Գորկու ծննդյան 120-ամյակի, մենք պատրաստել ենք նյութ մեծ արվեստագետի կյանքի եւ ստեղծագործության մասին՝ ընտրելով ամենահետաքրքիր փաստերը․․․

Նույնիսկ հիմա՝ XXI դարում, տարազն արդիական է. եւ խոսքը ոչ միայն նորաձեւ էթնոմիտումների մասին է, այլ նաեւ քո տեղի ըմբռնման ազգային կոորդինատների համակարգում, սեփական ինքնության գիտակցության մեջ:

«Յուրաքանչյուր հայուհի կյանքում գոնե մեկ անգամ պետք է հագնի ազգային հագուստը եւ հասկանա, թե ծնունդով որտեղից է»,- այսպիսի ամուր համոզմունք ունի Տերյան մշակութային կենտրոնի տնօրեն, դիզայներ Լիլիթ Մելիքյանը:

Արդեն 17 տարի Տերյան մշակութային կենտրոնը մեզ ուրախացնում է ցուցադրություններով եւ հայկական ազգային հանդերձանքի՝ տարազի արդիականացմամբ:

«Կենտրոնը ստեղծվել է կամավոր հիմունքներով: Ստեղծել է մարդ, որն զբաղվում է անչափ վառ, ոչ սովորական անհատականություն Վահան Տերյանի ժառանգությամբ: Ավաղ, մենք նրան ճանաչում ենք միայն որպես մեծագույն բանաստեղծի: Բայց նրա գործունեությունը միայն դրանով չի սահմանափակվել. նա նաեւ հասարակական և քաղաքական գործիչ էր»,- պատմում է Լիլիթը: 

Նրա խոսքով՝ ժամանակի ընթացքում կենտրոնն ընդլայնել է իր գործունեությունը, որպեսզի աշխարհին ցույց տա հայկական մշակույթի նյութական եւ հոգեւոր գեղեցկությունը:

«Անհրաժեշտ է մեր մասին պատմել աշխարհին: Եվրոպացի դիզայներները, ինչպես Dolce & Gabbana-ն, իրենց հավաքածուներում վաղուց են օգտագործում հայկական գորգի տարրերը, սակայն ոչ մի հիշատակում չկա այն մասին, որ բուն տարրը հայկական է: Մենք նախաձեռնությունը մեր ձեռքը վերցրեցինք. զարդանախշերը տեղափոխեցինք գործվածքի վրա, թողարկեցինք ձմեռային եւ ամառային հագուստի, գլխաշորերի, պայուսակների հավաքածուներ... Հավելեցինք նաեւ տպագրական արտադրանք՝ փոքրիկ անձնագիր, որտեղ հակիրճ ներկայացված է գորգի պատմությունը: Սա յուրատեսակ հրավեր է Հայաստան»,- ջերմորեն ասում է Լիլիթը:

Մինչ թափառում էի կենտրոնում՝ խորասուզվելով կոլորիտային մթնոլորտի մեջ, Լիլիթը պատմեց մի բեկումնային դեպքի մասին. մի անգամ նրան տվել են «Ադրբեջանական գորգեր» կոչվող գիրք: «Գիրքը փոխանցեց Մոսկվայում հայտնի հայ դիզայներ՝ հավելելով. «Գիտեմ, որ քեզ համար ցավագին կլինի, բայց տես, թե ինչ կարելի է անել սրա հետ կապված»… Այդ գրքում յուրաքանչյուր երկրորդ գորգը ծագում էր Լեռնային Ղարաբաղից եւ Նախիջեւանից: Ցանկացած հայ այս գիրքը ձեռքը վերցնելիս շատ մեծ ցավ կապրի: Մեր ամբողջ ժառանգությունը զետեղված է «Ադրբեջանական գորգեր» կոչվող գրքում: Հայաստանը բղավում է. «ՅՈՒՆԵՍԿՕ, արթնացե՛ք»: Չէ՞ որ գորգերի վրա տառացիորեն խաչեր են պատկերված»:

Մինչ աչքերս շաղվում էին շուրջբոլորս առկա խայտաբղետությունից եւ կոլորիտից, Լիլիթն ինձ ավելի մանրամասն պատմեց, թե տարբեր ժողովուրդների հանդերձանքում ինչ դեր է խաղում ասեղնագործության ձեւը եւ գույնը:

«Խաչով ասեղնագործությունը շատ տարածված է ռուսների, բելառուսների եւ ուկրաինացիների մոտ: Կան միայն հայերին եւ հնդիկներին հատուկ տարատեսակներ, ինչպես, օրինակ, «Մարաշ» կարը: Անգամ Ճապոնիայից են Հայաստան գալիս կարի այդ ձեւը սովորելու: Մեզ մոտ կա նաեւ «Վահանի» կար… Իսկ ասեղնագործության «Այնթապ» ձեւը շատ տարածված է Նորվեգիայում եւ Սկանդինավյան երկրներում, մինչդեռ հին Հայաստանում ճիշտ այնպիսի գոտիներ էին պատրաստում, ինչպիսին Սկանդինավիայում»,- նշում է Լիլիթը:

Լիլիթն ասաց, որ բացի ասեղնագործությունից, հայերը հնուց ի վեր զբաղվել են բատիկայով՝ հագուստի նկարազարդմամբ: «Ինդոնեզիան է բատիկայի հայրենիքը համարվում, բայց հայկական ժառանգությունն ուսումնասիրելով՝ հանգում ես այն եզրակացության, որ մեր ժողովուրդը բնական ներկերով «ձեռքի տպագրությամբ» զբաղվել է նրանցից շատ ավելի վաղ»,- ասում է նա:

Իմ ուշադրությունը գրավեց բավականին վառ, կոլորիտային ազգային հանդերձանքը. ինչպես պարզվեց, գունային գամման այստեղ եւս կարեւորագույն դերակատարում ունի որպես մշակութային ինդիկատոր: «Սլավոնական ժողովուրդները իրենց հանդերձանքը տեսնում են երկու գույնով, մինչդեռ մեր ազգը վառ գունային գամմա ունի…Սա գալիս է մեր խառնվածքից, քանի որ ճաշակ հասկացությունը ներսից է բխում՝ այնտեղից, որտեղ արյունն է հոսում,- համոզված է Լիլիթը: - Յուրաքանչյուր հայուհի կյանքում գոնե մեկ անգամ պետք է ազգային հանդերձանք հագնի»:

Ես, իհարկե, չէի կարող ընձեռված հնարավորությունը չօգտագործել եւ իսկական հայկական հարսանեկան հանդերձանքը չհագնել (գլխավոր լուսանկար):  

«Ձեր հագին IXX դարի վերջի XX դարի սկզբի զգեստ է: Սա Այրարատն է, Երեւանի նահանգը: Գիտեք, շատերն անգամ մեր օրերում են ցանկանում այսպիսի զգեստով ամուսնանալ»,- ասում է Լիլիթը: Նրա խոսքով՝ հայկական սփյուռքի ներկայացուցիչները երազում են իրենց տանը նման հանդերձանք ունենալու մասին, որ անգամ 1000 կմ հեռավորությունից Հայրենիքին մոտ լինեն: «Բայց ես չեմ վաճառում իսկական հայկական հանդերձանքի հավաքածուն, այն միայն ցուցադրում եմ: Դրա մեջ այնքան մարդկային աշխատանք կա, ընկալում եւ ջերմություն»,- հավաստիացնում է այս հարստության «տիրուհին»:

Ի դեպ, խոսելով տարազի արդիականացման մասին՝ նա ասաց, թե եթե կարծում եք, որ հայկական տարրերով հագուստ հագած քաղաքում զբոսանքի դուրս գալը կարող է անհեթեթ եւ անտեղի թվալ, ապա խորապես սխալվում եք: Տերյան մշակութային կենտրոնի վարպետները արդեն քանի տարի նորաձեւ հագուստի իրենց հավաքածուներում հայկական նախշազարդեր են օգտագործում: «Վաճառքի համար նախատեսված հավաքածուն մենք պատրաստում ենք ավելի նորաձեւ առաջարկով… Հայկական նախշազարդերն օգտագործվում են նրբորեն եւ առանց պարտադրանքի»,- նշեց Լիլիթը:

«Հիշում եմ՝ մի քանի տարի առաջ տպարանում մի տղամարդու հանդիպեցի, որը Հայաստանում արտադրված տաբատների վրա փակցնելու համար տպագրում էր «MADE IN TURKEY» պիտակներ: Քանի որ թուրքական ամեն ինչը շատ ավելի լավ է վաճառվում, քան հայկականը,- հիշում է Լիլիթը, որը նման մոտեցմանը կտրականապես դեմ է: - Իհարկե, «MADE IN ARMENIA» պիտակով ապրանքի ծավալը կարող է կտրուկ նվազել: Բայց շատ ավելի կարեւոր է հավատարիմ մնալ քո բարոյական սկզբունքներին եւ Հայրենիքին»...

Մեր հանդիպման ավարտին դիզայները փայլող աչքերով եւ նոր բան սկսելու ցանկությամբ համակված մարդկանց երկու կարեւոր խորհուրդ տվեց: «Մաս-մարքեթ դուրս գալու համար ահռելի փողեր են պետք: Բայց իրականում շատ փող չունենալը վատ չէ, քանի որ դու հոգեպես ես զարգանում, երբ զբաղվում ես այն գործով, որը սիրում ես,- համոզված է նա: - Պետք չէ մուսային սպասել, ոգեշնչումն ինքն է գալիս: Մենք շարունակ բախվում ենք հիասթափությունների, դժվարությունների, անբարյացակամների: Գլխավորն առաջ ընթանալն է, շարունակել զարգանալ եւ թեւաթափ չլինել»:

Լիանա Խուդոյան

Հետևեք NEWS.am STYLE-ին Facebook-ում, Twitter-ում և Instagram-ում