Լոս Անջելեսում բացվել է ցուցահանդես՝ նվիրված եգիպտահայ լուսանկարիչ Վան Լեոյի կյանքին եւ գործունեությանը, ում ինքնանկարներն առաջարկում են սեռի, ռասայի եւ դասի նուրբ ուսումնասիրություն: Այս մասին գրում է AnOnther-ը։
Ինքն իրեն հարկադրաբար փաստագրելու ցանկությունը հաճախ ընկալվում է որպես ժամանակակից երեւույթ, որը պայմանավորված է սոցիալական ցանցերում գրավիչ տեսողական պատկերներ ստեղծելու անհրաժեշտությամբ: Սակայն «սելֆի» բառի լեքսիկոն մտնելուց շատ առաջ, ստուդիական լուսանկարչությունը մեկ ինքնադիմանկարիստի հնարավորություն տվեց դառնալ ալտեր էգոներից ամենաարտահայտիչը: Վան Լեոն եգիպտահայ լուսանկարիչ Լեւոն Բոյաջյանի կեղծանունն է, ով 1930-ականներին Կահիրեում հիմնել է ծաղկուն լուսանկարչական ստուդիա:
Նրա ինքնադիմանկարների շարքն առաջարկում է սեռի, ռասայի եւ դասի նուրբ ուսումնասիրություն, երբ նա հեշտությամբ ու հումորով փոխվում է տարբեր զգեստների եւ ինքնության: Լոս Անջելեսի «Համերի» թանգարանը ներկայումս ցուցադրում է 1930-ականներին ստուդիայում նրա առաջին փորձերից կատարված աշխատանքների ընտրանի՝ իր ալտեր էգոյի ինքնադիմանկարների պրակտիկայի եւ ավելի պաշտոնական ստուդիայի աշխատանքի միջոցով, որը շարունակվել է 1990-ականներին:
«Վան Լեոյի աշխատանքը կանխատեսում էր գալիք սելֆիի բումը», - ասում է գրող եւ համակարգող Նեգար Ազիմին, ով աշխատել է ցուցահանդեսի վրա: «Դեռեւս 1930-ականներին, որպես դեռահաս, նա զբաղվեց տեսախցիկի ինքնավերականգնման կարողություններով, շռայլորեն փորձարկելով զգեստները, դեկորացիաներն ու լուսավորությունը, որպեսզի ինքն իրեն վերածվի բանտարկյալի, Զորրոյի, գեղարվեստական կնոջ եւ տասնյակ այլ ինքնությունների: Վան Լեոն լիովին առաջ էր իր ժամանակից, բայց միեւնույն ժամանակ նա իր ժամանակի բացահայտ արդյունքն էր. կինոինդուստրիան իր ողջ հզոր երեւակայությամբ ծաղկում էր, իսկ նա՝ Կահիրեում մի երիտասարդ, նվիրված էր դրան»:
1940-ականների նկարներից մեկում կարճ բեղերով եւ պարզ կոստյումով ու փողկապով նկարիչը պատկերում է ֆորմալ առնականության ավանդական կերպարը. 1937 թվականի մեկ այլ լուսանկար գունավոր սեւ-սպիտակ պատկեր է, որը ցույց է տալիս նկարչին վարդագույն շուրթերով փափուկ ծաղկային ֆոնի վրա։ 1945 թվականի մութ դիմանկարում Վան Լեոն սառնասրտորեն ծխում է սիգարետ՝ կրելով արեւային ակնոց: Նրա ինքնանկարների շարքում կա նաեւ այցելուների անընդհատ փոփոխվող խումբ՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի շրջանի շոտլանդացի զինվորներից մինչեւ տեղացի պարողներ:
«Ինձ գրավում են կատակերգական ուղվածության մի քանի պատկերներ. տղամարդը ծռմռում է աչքերը, կին, որի գլխին ճոճվող մոմակալ է, Գիզայի բուրգերի ստորոտում լուսանկարված կին կրծկալով եւ մեծ չափսերով ներքնազգեստով»,- ասում է Ազիմին։
Վան Լեոն ի սկզբանե ոգեշնչվել է հոլիվուդյան բացիկների գրավչությունից, որոնցում ցուցադրվում են դարաշրջանի կինոաստղերը հմայիչ հանդերձանքով՝ դրամատիկ լուսավորությամբ: Նա հավաքեց դրանք դեռահաս տարիքում եւ շուտով սկսեց աշխատել պրոֆեսիոնալ ստուդիայի լուսանկարչի հետ՝ հոգալու օտարերկրյա ճանապարհորդների ու տեղացիների հոսքը: Նա եղբոր հետ ստուդիա բացեց, իսկ հետո ինքնուրույն 1940-ականներին՝ փորձարկելով նույն լայնաֆորմատ լուսանկարչությունը մինչեւ իր վերջին աշխատանքը 1990-ականների վերջին:
«Որոշակի շրջանակներում Վան Լեոն հայտնի է որպես աստղերի լուսանկարիչ, որը հայտնի է արաբական աշխարհի Հոլիվուդը կազմող եգիպտական կինոարդյունաբերության ներկայացուցիչներին գրավելով», - ասում է Ազիմին: «Օմար Շարիֆի, Շերիխանի, Ռուշդի Աբազայի եւ այլ եգիպտացի աստղերի նրա կերպարները հայտնի են: Այնուամենայնիվ, ես պարզել եմ, որ ամենից շատ ինձ հուզում են նրա անհասկանալի, ձգտող դերասանների եւ նույնիսկ սովորական մարդկանց դիմանկարները, որոնց անունները մենք չգիտենք: Նրանք մռայլվում են ու թրթռում են կյանքով ու ցանկությունով»։
Տեսախցիկի հետ իր փոփոխվող հարաբերություններում Վան Լեոն խուսափում է ցանկացած գեղագիտությունից կամ միտումից, փոխարենը ընդունում եւ տոնում է ինքնությունների միջեւ անցնելու կարողությունը, որոնցից յուրաքանչյուրը նույնքան իր անհատականության մասն է, որքան մյուսը: Նրա ինքնանկարներից շատերը վիճարկում էին իր ժամանակի կոշտ համոզմունքները: Թեեւ նա կենդանության օրոք ստացել է քննադատների գնահատանքը, Ազիմին նշում է, որ իր շուրջը որոշակի առեղծվածություն կար:
«Տարօրինակ է, բայց 1950-ականներին որոշ եգիպտական տաբլոիդներ հայտարարեցին, որ նա գնացել է Հոլիվուդ՝ լուսանկարելու Քլարկ Գեյբլին, Քիմ Նովակին, Մերիլին Մոնրոյին եւ այլոց: Նույն հոդվածներում նշվում է, որ նա սիրահարվել է ամերիկացի ժառանգորդուհուն։ Այս ամենը բացարձակապես չի համապատասխանում իրականությանը: Այս հոդվածների ծագումը, իրենց ֆանտաստիկ բնույթով, մնում է առեղծված: Բայց սա ցույց է տալիս, թե ինչպես են նրան հասկացել այդ ժամանակ. ինչ-որ հոլիվուդյան առեղծվածի նման»:
Հետևեք NEWS.am STYLE-ին Facebook-ում, Twitter-ում և Instagram-ում
19:05, 9 մայիսի
«Վայ քու… կամ փարթամ կակտուսը». ֆիլմի պրեմիերան ու «կանաչ» գորգը (ֆոտո)18:31, 9 մայիսի
Տիհանա Vibes. Dasein-ը սիրո եւ տարբերվող մարդկանց մասին է17:38, 9 մայիսի
Հայտնի երաժիշտ եւ մշակութային քննադատ Միխայիլ Կազինիկն առաջին անգամ համերգներով հանդես է գալիս Երեւանում16:03, 9 մայիսի
Հայաստան կատարած ուղեւորությունից հետո Թամլին Քուրինիը ճանաչվել է «Խմիչքի թեմայով տարվա հեղինակ»15:36, 9 մայիսի
«Լադանիվա»-ն այսօր ելույթ կունենա «Եվրատեսիլ 2024» երկրորդ կիսաեզրափակչին․ ի՞նչ է լինելու բեմում15:26, 9 մայիսի
Ռոբերտ Դե Նիրոյին նվիրված առաջին փառատոնը տեղի կունենա Նյու Յորքում14:34, 9 մայիսի
Կիանու Ռիվզը ցանկանում է նկարահանել «Արագություն» ֆիլմի երրորդ մասը՝ Սանդրա Բուլոքի մասնակցությամբ13:23, 9 մայիսի
Շակիրան մեծ հաղթանակ է տարել Իսպանիայում իր հարկերի վերաբերյալ երկրորդ հետաքննության ընթացքում12:50, 9 մայիսի
Շեքսպիրի «անտեսված» կերպարը՝ յուրովի մեկնաբանությամբ. Արա Երնջակյանը ներկայացրեց «Հորացիոյի գաղտնիքը» գիրքը12:16, 9 մայիսի
Փերիս Հիլթոնը եւ Նիկոլ Ռիչին վերադառնում են ռեալիթի շոու11:18, 9 մայիսի
Քլոե Քարդաշյանը պատմել է, թե ինչպես է նիհարել 36 կիլոգրամով10:55, 9 մայիսի
Քիմ Քարդաշյանը «կոտրված Margiela տիկնիկի» դերում