• Գիտնականն ու հայտնի կոմպոզիտորը պարզել է, թե ինչպես է հնչում պաստան

  Երբեւէ մտածե՞լ եք, թե ինչպես է հնչում ձեր սիրելի պաստան…

• Ավելի քան 200 երաժիշտներ, այդ թվում Բիլի Այլիշը եւ Նիքի Մինաժը, հայտարարել են ԱԲ սպառնալիքի մասին երաժշտության ոլորտում

  Ավելի քան 200 երաժիշտներ, այդ թվում Բիլի Այլիշը, Նիքի Մինաժը, Ջեյ Բելվինը, Չաք Դին, Benny The Butcher-ը, Metro Boomin-ը եւ Q-Tip-ը, հայտարարել են արհեստական բանականության սպառնալիքի մասին երաժշտության ոլորտում...

• Բեյոնսեն դարձել է առաջին սեւամորթ արտիստը, ում քանթրի երգը չարթերում գրավել է առաջին հորիզոնականը

  Իր «Ռենեսանս» շրջագայությամբ աշխարհը նվաճելուց հետո Բեյոնսեն շարունակում է պատմություն կերտել իր նոր՝ Act II ալբոմով…

• Երաժշտության պատմությունը փոխած «Rhapsody in Blue» ստեղծագործությունը 100 տարեկան է

  Փետրվարին լրանում է Ջորջ Գերշվինի «Rhapsody in Blue» ամերիկյան երաժշտության խորհրդանշական կոմպոզիցիայի ստեղծման 100-ամյակը․․․

• Շերը Ռոքնռոլի փառքի սրահի հավակնորդների թվում է

  Շերը, Լենի Կրավիցը, Շինեյդ Օ'Քոնորը, Մերի Ջեյ Բլայջը, Օզի Օսբորնը եւ Մրայա Քերին Ռոքնռոլի փառքի սրահի հավակնորդներից են․․․

• Sony Music-ը Մայքլ Ջեքսոնի կատալոգի մասնաբաժինը կգնի ավելի քան 1,2 միլիարդ դոլարով

  Sony-ի գործարքը չի ներառում Բրոդվեյի պիեսների եւ Ջեքսոնի երաժշտությունը ներկայացնող այլ թատերական բեմադրությունների հոնորարները․․․

• Թեյլոր Սվիֆթը «Գրեմմիի» ռեկորդ է սահմանել

  Լոս Անջելեսում կայացել է Գրեմմիի 66-րդ մրցանակաբաշխությունը…

• Ջեյ Լոն եւ Latto-ն՝ «Can't Get Enough (Remix)» երգի «թեժ» տեսահոլովակում

  Միակ բանը, որից Ջենիֆեր Լոպեսը չի կարող կշտանալ, սերն ու բուռն երաժշտական ​​տեսահոլովակներն են․․․

Երաժշտական արդյունաբերությունում առ այսօր դեռ չեն հանդարտվում ձայնի բարձրության ստանդարտի մասին քննարկումները։ Առաջին ստանդարտը սահմանվել է 1936-ին։ Այդ տարիներին ոչ ոք չէր մտածում այդ թեմայի մասին, ուստի պայմանական «ստանդարտը» սահմանվեց 0 դեցիբել (dB) մակարդակում։ Սա նշանակում է, որ ազդանշանը բարձր էր այնքան, որքան հնարավոր էր: Այդ պահից ի վեր տեխնոլոգիաները փոխվել են, հանդիսատեսը դարձել է ավելի պահանջկոտ, ձայնի բարձրության ստանդարտը մի քանի անգամ փոխվել է: Եվ, այնուամենայնիվ, որոշ պրոդյուսերներ եւ մաստերինգ-ինժեներներ շարունակում են ձգտել ամենաբարձր ձայն ստանալուն, ինչը հանգեցնում է դինամիկ տիրույթի զգալի կրճատման եւ ձայնի որակի վատթարացման: Ունկնդիրներն իրենց հերթին որոշ երաժշտական ալբոմներ քննադատում են «սեղմվածության», կոմպոզիցիաներում «շնչառության» եւ երաժշտականության բացակայության համար։ NEWS.am STYLE-ն մանրամասն կպատմի ձայնի բարձրության, մաստերինգի եւ «Հնչեղության պատերազմի» մասին։

Ժամանակակից ստանդարտներ 

Այժմ թվային երաժշտությունում կա ձայնի երկու հիմնական ստանդարտ՝ RMS եւ LUFS: RMS-ը (root mean square) չափում է ազդանշանի ամպլիտուդի միջին քառակուսային մեծության արժեքը, իսկ LUFS-ը (loudness units full scale) չափում է ձայնը՝ հաշվի առնելով մարդու լսողությունը: Թեեւ RMS-ը հաճախ օգտագործվում է միքսերի եւ մաստերինգի համար, LUFS-ը թվային երաժշտական ծառայություններում ձայնի գնահատման ստանդարտ է։ 

Հետեւաբար, վերջին տարիներին ի հայտ են եկել նոր նախաձեռնություններ եւ ստանդարտներ, որոնք ուղղված են ձայնի բարձրության իջեցմանը եւ դինամիկ տիրույթի վերականգնմանը: Երաժշտության հոսքային որոշ ծառայություններ սկսել են սահմանափակել երգերի ձայնի բարձրությունը մինչեւ որոշակի մակարդակ, որպեսզի բարելավեն ձայնի որակը։ Բացի դրանից, ձայնի եւ որակի միջեւ հավասարակշռությունը պահպանելու նպատակով մաստերինգի որոշ ստուդիաներ ձայնի մշակման ժամանակ սկսել են հաշվի առնել ձայնի դինամիկ տիրույթը։

Այնուամենայնիվ, ոչ բոլոր պրոդյուսերներն ու մաստերինգ-ինժեներներն են աջակցում այս նոր նախաձեռնություններին: Նրանք կարծում են, որ ավելի բարձր ձայնը երգերն ավելի գրավիչ է դարձնում ունկնդիրների համար, հատկապես մի հասարակությունում, որտեղ երաժշտությունը դարձել է մեր առօրյա կյանքի անբաժանելի մասը: Մտավախություն կա նաեւ, որ եթե երգերի ձայնն ավելի ցածր լինի, ապա դրանք կարող են կորչել ավելի բարձր երգերի ֆոնին եւ չարժանանալ պատշաճ ուշադրության։

Ի՞նչ է մաստերինգը եւ երգի դինամիկան

Մաստերինգը ձայնագրման գործընթացի վերջին փուլն է, երբ ձայնագրման նյութը պատրաստվում է թողարկման: Այլ կերպ ասած, մաստերինգը երգը կոմերցիոն ստանդարտի հասցնելն է։ Այն ներառում է ձայնագրությունների մշակում եւ կարգավորում, որպեսզի դրանք լավագույնս հնչեն տարբեր սարքավորումներում եւ նվագարկման տարբեր պայմաններում, ներառյալ՝ ռադիոն, հեռուստատեսությունը, հոսքային հարթակներն ու ֆիզիկական կրիչները։    

Մաստերինգի կարեւոր ասպեկտներից մեկը ձայնի բարձրության մակարդակի կարգավորումն է: Ձայնի բարձրությունն ազդում է ձայնի ընդհանուր տպավորության վրա եւ կարող է գրավել ունկնդրի ուշադրությունը: Այնուամենայնիվ, եթե դրա մակարդակը չափազանց բարձր է, դա կարող է հանգեցնել դինամիկ տիրույթի սեղմման եւ ձայնի աղավաղման, ինչը բացասաբար է անդրադառնում երաժշտության որակի վրա:
Երաժշտական ստեղծագործության դինամիկան բաժանվում է երկու տեսակի․ 

-մակրոդինամիկա՝ ձայնի բարձրության տարբերությունը ստեղծագործության տարբեր մասերի միջև, 

-միկրոդինամիկա՝ բարձրության առանձին տատանումներ։

Երբ ձայնային ռեժիսորը չափից շատ է տարվում սեղմումով, ապա անհետանում է ե՛ւ մակրոդինամիկան, ե՛ւ միկրոդինամիկան, ինչը ազդում է երաժշտական ստեղծագործության որակի վրա։
«Հնչեղության պատերազմը» երեւույթ է, որը նկատվում է երաժշտական արդյունաբերությունում վերջին մի քանի տասնամյակում։ Դա պայմանավորված է նրանով, որ երաժշտություն արտադրողները հաճախ փորձում են այնպես անել, որ իրենց արտադրանքն ավելի բարձր հնչի, որպեսզի գրավեն ունկնդրի ուշադրությունը եւ կարողանան մրցակցել շուկայում։ Արդյունքում առաջանում է «հնչեղության պատերազմ»՝ ավելի բարձր ձայն ստանալու պայքար։ 

«Հնչեղության պատերազմը» եւ դրա հետեւանքները 

1990-ականներին սկսվեց այսպես կոչված «Հնչեղության պատերազմը», երբ ձայնագրման ստուդիաները փորձում էին իրենց արտադրանքն առավելագույն բարձր դարձնել։ Այդ պահից ի վեր այդ միտումը շարունակվում է, և ձայնագրող ընկերությունները պայքարում են յուրաքանչյուր դեցիբելի համար։ Ավելին, նոր ձայնագրություններում ձայնի մակարդակը դարձել է շատ ավելի բարձր է, քան հներում էր, իսկ դինամիկ միջակայքը, ընդհակառակը, նվազել է:

Այդ «պատերազմի» հետեւանքներն ակնհայտ են ձայնի որակի եւ դրա հնչեղության տեսանկյունից։ Ձայնային նյութը սկսեց ավելի միատոն հնչել, երաժշտությունն սկսեց ավելի քիչ «շնչել», իսկ դինամիկ տիրույթը դարձավ չափից դուրս նեղ։ Դա կարող է հանգեցնել նրան, որ ձայնը լսողի համար դառնա տհաճ եւ ձանձրալի։  
Ձայնի բարձրության այս մրցավազքից տուժել են մեծ թվով պոտենցիալ լավ ալբոմներ։ Օրինակ՝ Metallica խմբի «Death Magnetic» ալբոմը, որն այնքան ուժեղ էր սեղմվել, որ կոշտ քննադատության արժանացավ, քանի որ ձայնի որակը շատ էր աղավաղվել։ 2008-ին աուդիոխմբագրիչի եւ տվյալ ալբոմի բազմաթրեք ձայնագրությունները փոխանցելու հնարավորության շնորհիվ խմբի երկրպագուները կարողացան լսել, թե ինչպես կարող էր հնչել թողարկված ալբոմը, եթե այն չենթարկվեր այդքան կոշտ սեղմման։

«Հնչեղության պատերազմի» մեկ այլ բացասական հետեւանք է այն, որ ձայնագրման ընկերություններն ու արտադրողները միշտ չէ, որ հաշվի են առնում, թե ինչպես է երաժշտությունը հնչում տարբեր սարքերում եւ նվագարկման տարբեր պայմաններում: Արդյունքում, որոշ սարքերում ձայնը կարող է շատ աղավաղված հնչել, ինչը բացասաբար է անդրադառնում երաժշտության ընդհանուր ընկալման վրա:    

Կա՞ արդյոք լուծում

«Հնչեղության պատերազմի» խնդրի լուծումը, ըստ փորձագետների մեծամասնության, բնական հնչեղությանը վերադառնալն է։ Դրան կարելի է հասնել ձայնագրության մաստերինգի ժամանակ ձայնի ավելի ցածր մակարդակ սահմանելով, ինչը թույլ կտա պահպանել երաժշտության դինամիկ տիրույթը եւ էլ ավելի հաճելի դարձնել ունկնդրի համար:  

Պետք է հաշվի առնել՝ ինչպես է հնչում երաժշտությունը տարբեր սարքավորումներում եւ տարբեր պայմաններում։ Օրինակ՝ ականջակալները եւ ավտոմեքենայի աուդիոհամակարգերը կարող են հավելյալ աղավաղել ձայնը, ուստի մաստերինգի ժամանակ պետք է հաշվի առնել այս գործոնները։ 
Բացի դրանից, այս խնդրի դեմ պայքարի միջոցներից մեկը երաժշտության ձայնի մակարդակը կարգավորող ստանդարտների եւ նորմերի ներդրումն է: Օրինակ՝ Եվրամիությունում 2012-ին ընդունվել է հրաման, որը սահմանափակում է երաժշտության ձայնի մակարդակը ռադիոյով եւ հեռուստատեսությամբ հնչելիս։ Ամերիկյան հեռուստատեսային արդյունաբերությունը նույնպես ունի իր ստանդարտները, որոնք կարգավորում են ձայնի մակարդակը հեռուստատեսությամբ հնչելիս։

Խնդրի լուծման շահեկան տարբերակը պրոդյուսերների, ձայնագրման ինժեներների եւ երաժշտական արդյունաբերության այլ մասնագետներին զանգվածային կերպով որակյալ կրթություն տալն է ու վերապատրաստելը։ Հմտությունների որակի բարելավումը դրական ազդում է ցանկացած արդյունաբերության վրա, երաժշտության դեպքում այն կօգնի պահպանել երաժշտության դինամիկ տիրույթը եւ հասնել ավելի բնական հնչեղության։

Եզրափակելով նշենք, որ «Հնչեղության պատերազմը» լուրջ հետեւանքներ է ունենում երաժշտության որակի եւ ունկնդիրների ընկալման համար։ Այն հանգեցնում է դինամիկ տիրույթի կորստի, ձայնի աղավաղման եւ լսողական ապարատի, նյարդային համակարգի հոգնածության։ 

Այս խնդրի լուծմանը կարելի է հասնել ստանդարտների եւ նորմերի կիրառմամբ, երաժշտական արդյունաբերության ոլորտի մասնագետների վերապատրաստմամբ եւ երաժշտության ավելի բնական հնչեղությանը վերադառնալով: Կարեւոր է շարունակել այս թեմայի քննարկումը եւ գտնել փոխզիջումներ, որոնք կհամապատասխանեն բոլոր շահագրգիռ կողմերին:

Նիկիտա Ակիմով

Հետևեք NEWS.am STYLE-ին Facebook-ում, Twitter-ում և Instagram-ում