Հարսանիքը մարդու կյանքում ամենակարեւոր ու հիշարժան օրերից մեկն է։ Մեկ օր, եւ որքան տպավորություններ, հույզեր, արցունքներ ու ժպիտներ: Բայց ի՞նչ կլինի, եթե հարսանիքին նայեք «կուլիսներից»: Ճի՞շտ է, որ որոշ մարդիկ, չխնայելով շքեղության վրա, անհավանական գումարներ են ծախսում ընդամենը մեկ օրվա համար։ Հնարավո՞ր է հարսանիք կազմակերպել նվազագույն ծախսերով, եւ արդյոք «նվազագույն» բառը տեղին է Հայաստանում նման տոնակատարություն կազմակերպելիս:
Հայկական հարսանիքները համարվում են ամենաառատաձեռն, պայծառ ու գեղեցիկներից մեկը։ Կազմակերպելիս, որպես կանոն, ընդունված չէ խնայել, ամեն ինչ մտածված է անգամ մինչեւ ամենափոքր մանրուքները, հյուրերի միջին ցուցակը կազմում է մոտ 300 հոգի։ Խնայողության եւ շռայլության հավասարակշռությամբ հարսանիքի միջին գինը Հայաստանում կազմում է մոտ $15,000 (~5,800,000 դրամ), իսկ զգալի բյուջեով շքեղ հարսանիք անցկացնելը կարող է արժենալ $65,000 (~25,000,000 դրամ): Ո՞րն է հարսանիքի պլանավորման սպեկտրը, ո՞ր մոտեցումներն ու հիմունքներն են աստիճանաբար փոխարինվում, իսկ որոնք են մնում հարատեւում մինչ օրս:
Առաջին հերթին կազմակերպում
Հարսանիքի անցկացման վայր։ Այժմ ռեստորանները եւ բանկետների սրահներն առաջարկում են սրահների ընտրություն՝ ըստ հյուրերի թվի, 1 աթոռի համար արդեն հաշվարկված ճաշացանկով։
Երեւանի ռեստորանների առաջարկած միջին գինը մեկ անձի համար 50 հոգանոց սրահի համար կազմում է 16000 դրամ, որը ներառում է մի քանի տաք ուտեստներ եւ խորտիկներ։ 50 հոգին գերազանցող հյուրերի համար միջին արժեքը մեկ անձի համար սկսվում է 25000 դրամից մինչեւ 40000 դրամ։
Ռեստորանները նաեւ առաջարկում են իրենց ծառայությունները՝ ժամանցային ծրագիր արարողության համար։ Պրոֆեսիոնալ դիջեյի եւ թամադայի ծառայությունների գները սկսվում են 200000 դրամից եւ հասնում են 1,5 միլիոն դրամի՝ հաղորդավարի, երգչի/երգչուհու եւ երաժշտական խմբերի մասնակցությամբ շոուի համար։
Եթե հարսանիքին հրավիրվում են առանձին ելույթ ունենալու անվանի հյուրեր, ապա հոնորարը պետք է լինի առատաձեռն, օրինակ ՝ Hayat Project խումբը, ըստ լուրերի, ելույթի մեկ ժամը կարժենա 4.000.000 դրամ, երգչուհի Սիլվա Հակոբյանը ՝ 5000 դոլար (~2.000.000 դրամ) մեկ ժամի համար։ Իսկ եթե ցանկանում եք որպես հանդիսության հաղորդավար հրավիրել դերասան Գրիշա Աղախանյանին նրա հոնորարին պետք է հատկացնել 1.200.000 դրամ։
Դահլիճի ձեւավորումը կախված է բյուջեից, որը պատրաստ են հատկացնել դեկորացիայի համար ՝ 100.000 դրամից դասական, հանդիսավոր և ոչ գեղարվեստական մինչեւ 600.000 դրամ մոնոֆլորիստիկայով, թեմատիկ ձեւավորված վայր ֆոտոսեսիաների համար եւ այլ դեկորային տարրերով: Պրոֆեսիոնալ լուսանկարչի ծառայությունները սկսվում են 15.000 դրամից մեկ ժամվա համար եւ մինչեւ 35.000 դրամ, որտեղ կներառվեն ֆոտոշարքեր մինչ տոնակատարությունը, նորապսակների ֆոտոշարք առանձին եւ հարսանեկան հատուկ ֆոտոգրքի ստեղծում:
Ավանդաբար, հարսանիքի ժամանակ նորապսակները հարսի եւ փեսայի պար են պարում, որի պարապմունքը կարժենա մոտ 300 դոլար (~115.000 դրամ), բացի այդ հարսանիքներին սովորաբար հրավիրում են մի խումբ պարողների, ովքեր բացում են միջոցառումը, չպետք է մոռանալ հարսի պարը եւ պարզ մասնակցությունը տոնակատարության ծրագրին։ Չորս հոգանոց խմբի ներկայացման նվազագույն գինը սկսվում է $400-ից (~150.000 դրամ):
Рюмка водки на столе
Ավելի ճիշտ՝ շիշը․ որքա՞ն է անհրաժեշտ, ո՞րը գնել եւ որքա՞ն արժե
Հարսանիքն առանց ալկոհոլի նման է տոնակատարության առանց երգի։ Այդպես չի լինում։ Բայց իրականում հարսանիքի համար ալկոհոլի հաշվարկման փուլն ամենադժվարն է, իսկ երբեմն էլ ամենաբարդ հարցերից է, որը պետք է ճիշտ լուծել։ Հայերը բծախնդիր ժողովուրդ են հյուրասիրության հարցում, յուրաքանչյուր հյուր պետք է լքի արարողությունը հագեցվածության եւ բավարարվածության զգացումով:
Հայկական հարսանեկան սեղաններին մշտապես առկա խմիչքը օղին է։ Որակյալ օղու միջին գինը Հայաստանում 9600 դրամ է։ Շշերի ամենափոքր թիվը, որը կարելի է գնել մինչեւ 100 հոգանոց հյուրերի համար, մոտ 30 շիշ է: Պրեմիում կարգի օղին շատ ավելի թանկ կարժենա՝ 1 շիշը 15000 դրամից։
Օղուց հետո՝ գինի, տոնակատարության յուրաքանչյուր մասնակցի համար նույնքան կարեւոր ուղեկից: Գինին սովորաբար ձեռք է բերվում կարմիր, չոր, հայկական՝ միջին արժեքը 5200 դրամ, առնվազն 80 շիշ քանակով։
Ի՞նչ կանեինք առանց հայկական ավանդական կոնյակի։ Յուրաքանչյուր սեղանի վրա, ըստ դասականների, կա մեկ լիտր հնգամյա Արարատ, որն արժե 8900 դրամ, իսկ մեծ մասշտաբով տոնողները կարող են ունենալ նաեւ տասնամյակների շքեղ Աղթամար, որը կարժենա գրեթե կրկնակի թանկ։
Միջին հաշվով մոտ 1.000.000 դրամ է հատկացվում ալկոհոլի ձեռքբերմանը, եթե հյուրերի թիվը գերազանցում է 50 հոգին։ Իսկ Հայաստանում հարսանիքները տոն են սիրելիների, հարազատների ու ընկերների լայն շրջանակի համար, ուստի բազմապատիկ ավելի շատ ալկոհոլի կարիք կունենաք։
Կառք
Իհարկե, քիչ հավանական է, որ դուք այժմ կարողանաք կառք վարձել, բայց հարսանեկան Rolls-Royce վարձելը հեշտ է:
Հարսանեկան մեքենաների վարձույթը Երեւանում սկսվում է օրական 250-ից 500 դոլարից, այն կարող է լինել ձյունաճերմակ Mercedes-Benz S-Class կամ շքեղ Rolls-Royce Phantom։
Հայաստանում, որպես կանոն, միայն մեքենա չեն վարձում նորապսակների համար. կնքահայրն ու մտերիմները նրանց ուղեկցելու համար վարձում են մի քանի մեքենա՝ տոնական երթ կազմելով, որը զվարթ ազդանշաններով հետեւում է նորապսակներին քաղաքային մայրուղով։
Դուք հրավիրված եք
Որքա՜ն հաճելի է նման տոնակատարության անձնական հրավեր ստանալը։ Հայաստանում ընդունված է հրավերներ ուղարկել ընտանիքներին՝ յուրաքանչյուր ընտանիքի համար մեկ հրավեր։ Եվ, իհարկե, նույնիսկ այդքան փոքր դետալի վերաբերյալ դուք պետք է մտածեք բոլոր մանրամասներով, քանի որ դա նախօրոք կտա արարողությանը տոնի զգացողություն կհաղորդի, քանի որ հյուրերը պետք է պատրաստվեն: Լակոնիկ դիզայնով հրավեր կարելի է պատվիրել տպարանից 1 դոլարով, բայց որքան բարձր է թղթի որակը եւ բարդ դիզայնը, այնքան գինը բարձր է։ Միջին չեկը հրավերի համար կազմում է $2,5: Հիմնականում նախընտրելի են բացիկի վրա մոմ կնիքով, թղթի վրա արված քարեր կամ թղթի վրա ոսկեզօծ դաջված նմուշներ: Սրանք սկսվում են $4-ից:
Միայնա՞կ ես։ Ահա քեզ տարոսիկ
Հայկական հին բարի սովորույթը հարսանիքին տարոսիկ նվիրելն է։ «Տարոս» հայերենից թարգմանաբար նշանակում է «փոխանցել»։ Սովորույթը վերաբերում է նրան, որ նորապսակները, հիշարժան նվերներ տալով դեռեւս չամուսնացած հյուրերին, կիսում են նրանց հետ իրենց երջանկությունը, որն անպայման կգտնեն։
Տարոսիկները կարող են լինել կամ տնական նվերներ՝ ձեռք բերված կամ պատրաստված սեփական ձեռքերով, կամ պատվերով պատրաստված հուշանվերներ։ Սրանք կարող են լինել քաղցրավենիք, մոմեր, ապարանջաններ կամ պարզապես սրամիտ հուշանվերներ: Տարոսիկիի պատվերները սկսվում են հատը 800 դրամից, մինչև 2000 դրամ՝ կախված նրանից, թե ինչ հուշանվեր է։ Պատվիրված տարոսիկների թիվը կախված է հրավիրվածների քանակից, բայց սովորաբար այնպես են պատվիրում, որ միայնակ ընկերներից եւ չամուսնացած ընկերուհիներից ոչ մեկը դատարկաձեռն չհեռանա՝ մոտ 30-35 տարոսիկ 150 հոգու համար։ Այն, ինչ մնում է, սովորաբար տալիս են երեխաներին, ովքեր այս կամ այն կերպ ձգտում են կամ բռնել հարսի ծաղկեփունջը, կամ տարոսիկը վերցնել նրա ձեռքից։
Հարսանեկան գլազուր
Իհարկե, մեծ ուշադրություն է դարձվում տոնակատարության գլխավոր դեսերտին՝ հարսանեկան տորթին։ Բարձրահասակ եւ ցածրահասակ, մաստիկայից կամ կրեմից պատրաստված ծաղիկներով զարդարված, ջնարակապատ եւ օդային. այժմ հրուշակագործներն ընդունում են ցանկացած, նույնիսկ ամենահամարձակ պատվերները:
Բավական է արդյոք, որ տորթը պարզապես թեթեւ է եւ համեղ։
«Իրականում, չնայած այն հանգամանքին, որ հիմա շատ բաներում թվում է, թե մարդիկ փորձում են ամեն ինչ ավելի պարզ ու խնայող դարձնել, դա չի վերաբերում հարսանեկան տորթերին։ Պատվերներն ամենից հաճախ լինում են մեծ թվով հյուրերի համար (լավ՝ մոտ 150-170 հոգի, երբեմն՝ 300-ից ավելի), իսկ ձեւավորումները նախատեսված են չորսից հինգ հարկերի համար»,- պատմում է հարսանեկան տորթեր պատրաստող հրուշակեղենի աշխատակիցներից մեկը։
Օրինակ՝ 50 հոգու համար նախատեսված այսպիսի նուրբ, օդային եւ պարզապես հմայիչ տորթը հաճախորդին կարժենա մոտավորապես 130.000 դրամ։
Իսկ նման շքեղ գեղեցկությունը, որը կտեսնի ու համտեսի 350 մարդ, կարող է կոպեկ արժենալ, քանի որ հրուշակեղենի խանութները դրա համար պահանջում են մոտ 970 հազար դրամ։
«Մենք գնահատում ենք մոտավորապես 250 գրամ տորթ յուրաքանչյուր հյուրի համար, ուստի կշռում ենք հյուրերի քանակից ելնելով, այնուհետեւ կարող ենք նշել գինը: Ենթադրենք, 50 հյուրի համար նախատեսված տորթը կկշռի մոտ 13 կիլոգրամ, բայց պատկերացրեք 300 հոգու համար նախատեսված տորթի քաշը: Եվ իհարկե միջուկը, դիզայնի բարդությունն ու դրա հարդարումը` այս ամենը նախօրոք պետք է քննարկել, որպեսզի համաձայնեցվեն գնի շուրջ»։
Ի՞նչ եք ամենից հաճախ խնդրում տորթ պատվիրելիս: «Ինչպես միշտ, որպեսզի այն համեղ եւ գեղեցիկ լինի»:
Հարսանիքի գլխավոր զարդը...
...Իհարկե, հարսնացուն։
Եթե նախկինում ընդունված էր հարսին «գողանալ» անմիջապես ծնողների տնից, ապա այժմ որոշ մարդիկ նախընտրում են հարսանիքի առավոտն անցկացնել հյուրանոցում։ Նախ, այն նվազեցնում է քաղաքում ճանապարհորդելու ժամանակը. ընտրեք հյուրանոցներ կենտրոնում, ավելի մոտ ՔԿԱԳ-ին կամ ռեստորանին, բացի այդ, այն փրկում է հարսնացուի տանն ավելորդ իրարանցումից, իսկ հարսնացուի պատրաստությունը հյուրանոցում կազմակերպելը կարժենա մոտ կես միլիոն դրամ՝ կախված հյուրանոցից, գումարը կարող է հասնել մինչեւ 1.500.000 դրամի. գինը ներառում է հյուրերի համար նախատեսված բուֆետ, կենդանի երաժշտության ուղեկցում եւ հյուրանոցային ծառայություններ:
Հմայիչ սպիտակ զգեստով՝ շրջապատված ուշադրությամբ հարսնացուն այդ օրը դառնում է հեքիաթային արքայադուստր եւ տոնակատարության գլխավոր հերոսուհին: Սակայն աստիճանաբար հարսնացուի հանդերձանք ընտրելիս առաջնային է դառնում ոչ միայն զգեստի շքեղությունը, այլեւ հարմարավետությունը։
Թեթեւ հարսանեկան զգեստի միջին քաշը 2 կիլոգրամ է, իսկ ծանրը՝ 6 կիլոգրամից։
«Հայաստանում հարսանեկան նորաձեւությունը սկզբունքորեն հետ է մնում համաշխարհային հարսանեկան միտումներից։ Բայց մենք աստիճանաբար մոտենում ենք արեւմտյան ոճին։ Մեր աղջիկներն այժմ զգեստ են ընտրում՝ ելնելով իրենց զգացողությունից, հազվադեպ է որեւէ մեկը համաձայնվում ամբողջ օրը կրել 9 կիլոգրամանոց զգեստ, երբ կարող ես ընտրել ավելի գործնական տարբերակ։ Ընդհանրապես, թեթեւ զգեստների տենդենցը սկսվեց համաճարակից հետո, երբ մարդիկ սկսեցին ավելի շատ ուշադրություն դարձնել իրենց հարմարավետությանը եւ շքեղ տոնակատարությունների հնարավորություն չունեին»,- իր կարծիքն է հայտնում Երեւանի հարսանյաց ամենախոշոր սրահներից մեկի տնօրենը։
Երեւանում հարսանյաց զգեստի մեկնարկային գինը 150000 դրամ է նախկինում վարձակալած զգեստի համար։ Այն զգեստի համար, որն առաջինը կհագնի հարսը, պետք է վճարեք առնվազն 400.000 դրամ։ Այնուհետեւ, գինը բարձրանում է, եւ դրա վրա ազդում են այնպիսի գործոններ, ինչպիսիք են զգեստի ծավալը, նյութը, որից գնացքի երկարությունը եւ դեկորների քանակը: Նման զգեստի միջին արժեքը 1 200 000 դրամ է մեկ վարձակալության համար։ «Ռոյալ» տարբերակները սկսվում են 1.500.000 դրամից եւ բարձր։
Բայց Հայաստանում հարսի կերպարի համար խնայելը մեղք է, քանի որ բոլորն ուզում են իրենց առանձնահատուկ զգալ, իսկ կյանքում նման հանդերձանքն իսկապես միայն հատուկ առիթի համար է։
Լիանա Աղաջանյան
Հետևեք NEWS.am STYLE-ին Facebook-ում, Twitter-ում և Instagram-ում
00:00, 29 նոյեմբերի
ՆՈՅԵՄԲԵՐԻ 29-Ի ՁԵՐ ՌՈՄԱՆՏԻԿ ՀՈՐՈՍԿՈՊԸ23:17, 28 նոյեմբերի
Casa Ferrari-ն՝ Աբու Դաբիում. ժամանակակից եւ դասական սուպերքարերի ցուցահանդես22:04, 28 նոյեմբերի
Style Beauty. սեւ կետիկներն ու դրանցից ազատվելու միջոցները21:28, 28 նոյեմբերի
Սելենա Գոմեսը կրկին շիկահեր է դարձել20:19, 28 նոյեմբերի
Քարդաշյան քույրերին նմանակելու կարողության շնորհիվ տիկտոկերը հավաքել է ավելի քան 7 միլիոն բաժանորդ19:20, 28 նոյեմբերի
Հայտնի է, թե երբ է թողարկվելու Ջենիֆեր Լոպեսի իններորդ ստուդիական ալբոմը17:36, 28 նոյեմբերի
Իսպանացի Դաբիզ Մունյոսը երրորդ տարին անընդմեջ ճանաչվում է աշխարհի լավագույն խոհարարը16:05, 28 նոյեմբերի
Ralph Lauren-ը, Revolution-ը եւ The Rake-ը ներկայացնում են Snow Beach Bear ժամացույցի սահմանափակ հավաքածուն15:36, 28 նոյեմբերի
Սպիտակ տունը վերածվել է ձմեռային կախարդական հեքիաթի14:20, 28 նոյեմբերի
Հայտնի են «Երիտասարդ Հայուհի 2023» մրցույթի արդյունքները13:22, 28 նոյեմբերի
Քայլի Ջեններն ու Ջենիֆեր Լոուրենսը հերքել են պլաստիկ վիրահատությունների մասին լուրերը12:17, 28 նոյեմբերի
«Վերոնիկա Մարս» հեռուստասերիալի աստղ Փոլ Կարմիրյանը ամուսնացել է Ստելլա Մայիլյանի հետ