Լուսանկարիչ Լիլիթ Հովհաննիսյանն իր աշխատանքներով բացահայտում է անհատականությունը՝ ներկայացնելով այն այնպիսին, ինչպիսին կա՝ առանց զարդարանքի, ֆիլտրի եւ ռետուշի։ NEWS.am STYLE-ի թղթակից Ռեգինա Մելիքյանը Լիլիթի հետ զրուցել է լուսանկարչության, արվեստի, գեղեցկության ու կյանքի մասին։
Մի ժպտերես աղջիկ ողջունում է ինձ, մենք բարձրանում ենք գրանիտե աստիճաններով ու մութ միջանցքով հայտնվում ենք մի սենյակում, որը լցված է արեւով ու լույսով։ Լիլիթը չի սիրում այն անվանել ստուդիա, դա նրա արհեստանոցն է։
Սուր այտոսկրեր, Մոդիլիանիի պրոֆիլ, վարդագույն շուրթեր եւ կանաչ, խորը աչքերը շրջանակող հոնքերի խիստ ուրվագիծ. Լիլիթը, ասես, դուրս է եկել Բուգրոյի նկարներից:
Աղջիկն անմիջապես ձգտում է կապ հաստատել եւ հենց դռան շեմից հայտարարում, որ այսօր լուսանկարելու է ինձ։ Վարպետի գործերը նման են նրա լեզվին։ Լիլիթի լուսանկարները խոսում են ոչ միայն լուսանկարներում պատկերվածների, այլեւ իր մասին։
Միացնում ենք երաժշտությունը, թուլացնում ենք մեր ուսերի լարվածությունը, փակում ենք աչքերը եւ կամաց-կամաց փորձում պարել։ Անտանելի շոգը շփոթեցնում է մաշկին իր հպումով, իսկ արեւի ճառագայթները ճեղքում են բարակ կոպերը՝ թույլ չտալով դրանց հանգստանալ։ Լիլիթը հաղթում է՝ աստիճանաբար մարմինն ու մտքերը հանդարտվում են։ Նա ասում է, որ հավատում է իր զգացողություններին։ Աղջիկը կարծում է, որ ինքը տեխնիկական հմտության պակաս ունի, շատ բաներ անում է զգալով՝ խախտելով կանոնները։ Բավական է միայն նայել, թե ինչպես են բարակ, փխրուն մատները բռնում տեսախցիկը` ոսպնյակի շուրջը փաթաթելով, որպեսզի հասկանանք, որ նրա «զգացմունքն» ավելի մեծ է, քան ցանկացած գեղարվեստական հմտություն:
Հիշու՞մ եք դեւուհի Լիլիթին: Գրավիչ եւ երկիմաստ, նա բացահայտում էր մարդկանց արատները: Այս անունը չափազանց մեծ նշանակություն ունի նրա՝ Լիլիթի համար, ինձ համար: Ինչքան երկար ենք խոսում անվան սիմվոլիզմի մասին, այնքան երկուսս էլ համոզվում ենք, որ այն համապատասխանում է իր տերերին։ Արվեստագետներ, գրողներ, մշակութային կոնցեպտ՝ ամեն ինչ մտնում է մեր քննարկման դաշտը։
Մինչ ոսպնյակի աչքն ուղղված է մյուս ուղղությամբ, ես հասցնում եմ նկատել, թե ինչպես է բարակ ձեռքը պահում տեսախցիկը, իսկ երկրորդը հասնում է հայելուն, խոշորացույցին եւ այլ գործիքներին. երակները տեսանելի են դաստակի բաց մաշկի տակից։
Մինչ ես անհանգստանում եմ, որ շատ հաճախ ու շատ եմ շարժվում, Լիլիթը նստում է իմ դիմաց, նայում է ինձ ոսպնյակի միջով եւ թույլ է տալիս ինձ լինել այնպիսին, ինչպին կամ... ցանկացած ձեւով:
Աղջիկը եռանդով եւ ոգեւորությամբ խոսում է կյանքի, փիլիսոփայության ու արվեստի մասին։ Նրա լայն բաց կանաչ աչքերը փայլում են կրակով եւ կյանքի ծարավով, որոնք այնքան պարզ երեւում են նրա սեւ-սպիտակ գործերում։
Խոսելով լուսանկարչության մասին՝ նա ասում է, որ միշտ շատ է խոսում նրա հետ, ում լուսանկարում է. «Առաջանում է որոշակի մարդկային կապ, վստահություն, եւ երբ խոսակցությունից անցնում ենք նկարահանման գործընթացին, արդեն հաստատ գիտեմ՝ տեսախցիկը կլինի սեւ-սպիտակ, թե գունավոր ռեժիմում»։
«Երբեմն մարդն այնքան գունավոր է, որ մեղք է նրան սեւ-սպիտակով նկարելը, իսկ երբեմն էլ պետք է հենց սեւ-սպիտակ նկարել, քանի որ սեւը բոլոր գույներն են միասին, իսկ սպիտակը` գույների բացակայությունը։ Բոլոր գույների այս հակադրությունն ու գույնի բացակայությունը գրգռում է միտքս»,-խոստովանում է աղջիկը։
Լիլիթը դիմանկարներ է անում, սակայն նրա աշխատանքների շարքում կարելի է գտնել նաեւ նյու ոճի լուսանկարներ։
Նյու ժանրը պատմում է քո մեջ առկա անհատականության մասին:
Մենք խոսում ենք նրա հետ այն մասին, թե ինչպես կարող է մարմինը շատ ավելին ասել մեր մասին: Ինչպես մենք պահում ենք մեր վնասվածքներն ու սխալները մեր մտքերում եւ հիշողություններում, այնպես էլ մարմինը պատմություն է պահում մեր մասին, մեր սպիները, կնճիռները, խալերը, փոսերն ու ծալքերը պակաս կարեւոր պատմիչներ չեն: «Մարմինը դիմանկարի մի մասն է... Հագուստը, կարծես, պաշտպանում է մեզ արտաքին աշխարհից, եւ երբ մարդուց հանում ես այս վահանը, մարդը դառնում է ավելի խոցելի, փխրուն ու հետեւաբար՝ ավելի ազնիվ տեսախցիկի առջեւ, քանի որ ուղեղը ճիշտ դիրքերից անցնում է մերկության ու որոշակի անհարմարության: Հաճախ էր պատահում, որ լուսանկարում էի միայն մասամբ մերկ մարդկանց դեմքերը. դրանք բոլորովին այլ դիմանկարներ էին»։
«...Անկեղծորեն հավատում եմ, որ երբ աչքը տեսնում է ուղեղի հետ հակասող մի բան, սկզբում ըմբոստանում է, ժամանակի ընթացքում ընդունում է, արդյունքում ինչ-որ պահի զտում է այն։ Սա նշանակում է, որ դուք եւ ձեր տեսախցիկը միշտ հնարավորություն ունեք աչքերի միջոցով ինչ-որ կերպ ազդելու մարդկանց մտքերի վրա, քանի որ լուսանկարչությունը վիզուալ է, իսկ աչքերն աշխարհը հասկանալու մի ալիք են»:
Երբ ես նրան հարցնում եմ, թե արդյոք տարբերություն կա՞ կին եւ տղամարդ լուսանկարելու մեջ, Լիլիթն ինձ ասում է. «Աղջիկներն ավելի բաց են իրենց փորձառությունների եւ իրենց մարմնի ըմբռնման մեջ։ Տղաների հետ ես ավելի համբերատար եմ՝ նրանց հանգստանալու հնարավորություն տալու համար, քանի որ քաջ գիտակցում եմ, որ այն փաստը, որ ես ինքս աղջիկ եմ, կարող է սթրեսի ենթարկել նրանց»:
«Ես հիանում եմ ինչպես կանանց, այնպես էլ տղամարդկանց մարմնով։ Երբ ես նայում եմ տեսախցիկին, ուղեղս լրիվ այլ կերպ է աշխատում, դու չես տեսնում մերկություն, տեսնում ես դետալներ, կորեր, մարմնի երկրաչափական ձեւեր, եւ ես հատկապես ուզում եմ տեսնել անկանոն երկրաչափական կազմվածքներ։ Կարծես մարմինն անկման, թեթեւության վիճակում է, պետք չէ ճիշտ լինել, համընկնել որոշակի սպասումների հետ»։
Լուսանկարչությունը միշտ տեքստ է, այն պատմում է լուսանկարչի եւ լուսանկարի օբյեկտի մասին: Պատկերը ստատիկ է, բայց դրանում երեւացող կերպարը միշտ շարժուն է եւ փոփոխական։ Որքա՞ն հաճախ եք լուսանկարվելիս նայում ոչ թե օբյեկտիվին, այլ հենց լուսանկարչին: Ես նայում եմ, թե ինչպես է Լիլիթի դեմքին թափվող մազափունջը սազում իրեն, ինչպես են նրա շագանակագույն մազերը համապատասխանում աչքերի գույնին եւ որքան կյանք կա նրա շարժումների ու ինտոնացիաների մեջ։
Ռեգինա Մելիքյան
Հետևեք NEWS.am STYLE-ին Facebook-ում, Twitter-ում և Instagram-ում
17:38, 9 մայիսի
Հայտնի երաժիշտ եւ մշակութային քննադատ Միխայիլ Կազինիկն առաջին անգամ համերգներով հանդես է գալիս Երեւանում16:03, 9 մայիսի
Հայաստան կատարած ուղեւորությունից հետո Թամլին Քուրինիը ճանաչվել է «Խմիչքի թեմայով տարվա հեղինակ»15:36, 9 մայիսի
«Լադանիվա»-ն այսօր ելույթ կունենա «Եվրատեսիլ 2024» երկրորդ կիսաեզրափակչին․ ի՞նչ է լինելու բեմում15:26, 9 մայիսի
Ռոբերտ Դե Նիրոյին նվիրված առաջին փառատոնը տեղի կունենա Նյու Յորքում14:34, 9 մայիսի
Կիանու Ռիվզը ցանկանում է նկարահանել «Արագություն» ֆիլմի երրորդ մասը՝ Սանդրա Բուլոքի մասնակցությամբ13:23, 9 մայիսի
Շակիրան մեծ հաղթանակ է տարել Իսպանիայում իր հարկերի վերաբերյալ երկրորդ հետաքննության ընթացքում12:50, 9 մայիսի
Շեքսպիրի «անտեսված» կերպարը՝ յուրովի մեկնաբանությամբ. Արա Երնջակյանը ներկայացրեց «Հորացիոյի գաղտնիքը» գիրքը12:16, 9 մայիսի
Փերիս Հիլթոնը եւ Նիկոլ Ռիչին վերադառնում են ռեալիթի շոու11:18, 9 մայիսի
Քլոե Քարդաշյանը պատմել է, թե ինչպես է նիհարել 36 կիլոգրամով10:55, 9 մայիսի
Քիմ Քարդաշյանը «կոտրված Margiela տիկնիկի» դերում10:22, 9 մայիսի
Քրիս Ջենները հայտնել է, որ ուռուցք ունի09:00, 9 մայիսի
ՄԱՅԻՍԻ 9-Ի ՁԵՐ ՌՈՄԱՆՏԻԿ ՀՈՐՈՍԿՈՊԸ